Wpływ nawożenia azotem na zawartość składników mineralnych w glebie, liściach i owocach jabłoni odmiany Sampion

The experiment was carried out in the Experimental Orchard Przybroda of the Department of Pomology, Poznań Agricultural University in the years 2001–2003. Trees of ‘Šampion’ on M.9 rootstock were planted in the spring 1994 on virus-free rootstock EMLA 9 at spacing of 3.5 × 1 m (2 857 trees per ha) on grey-brown sandy loam podsolic soil. The experiment included the following 5 treatments of nitrogen fertilization: 1. N₀ – control; 2. N₅ – 5 g N·m⁻², applied once in early spring; 3. N₁₀ – 10 g N·m⁻² applied once in early spring; 4. N₅₊₅ – 5 g N·m⁻² in spring + 5 g N·m⁻² at the end of May; 5. N₅herb – 5 g N·m⁻² in early spring, within the herbicide strip only. Nitrogen fertilization had a significant effect on changes in the assimilable elements in soil. It exerted an effect on the decrease of assimilable potassium in the arable and subarable layer and an increase of assimilable magnesium improving the K : Mg ratio. A smaller effect was found in the changes of assimilable phosphorus content and in soil reaction. Nitrogen fertilization had an effect on the increase of total nitrogen content in leaves and it decreased the content of phosphorus. The content of assimilable components in soil was not correlated with the content of general components in leaves. The content of mineral components in fruits was closely correlated with the component content in leaves. Climatic conditions, and particularly the absence of atmospheric precipitations and the increase of temperature, as well as the aging of trees contributed to the decrease of the content of nitrogen, phosphorus, potassium and magnesium and to the increase of calcium content.Celem przeprowadzonych w latach 2001-2003 badań było poznanie wpływu zróżnicowanego nawożenia azotem na zawartość składników przyswajalnych w glebie, ogólnych w liściach i owocach odmiany Šampion w okresie pełnego owocowania drzew. Badania przeprowadzono w latach 1994–2003 w sadzie jabłoniowym Rolniczo-Sadowniczego Gospodarstwa Doświadczalnego w Przybrodzie. Drzewa odmiany Šampion na podkładce M.9 EMLA zostały wysadzone wiosną 1994 r., w rozstawie 3,5 × 1,0 m (2857 drzew z ha) na glebie płowej właściwej wytworzonej z gliny lekkiej zwałowej. W doświadczeniu zastosowano 5 kombinacji nawożenia azotem, każda w 4 powtórzeniach: 1. N₀ – kontrola bez nawożenia, 2. N₅ – 5 g N·m⁻² jednorazowo wiosną, 3. N₁₀ – 10 g N·m⁻² jednorazowo wiosną, 4. N₅₊₅ – 5 g N·m⁻² wiosną + 5 g N·m⁻² w końcu maja, 5. N₅herb. – 5 g N·m⁻² jednorazowo wiosną w obrębie pasów herbicydowych. Otrzymane wyniki pozwalają stwierdzić, że nawożenie azotem miało istotny wpływ na zmiany zawartości przyswajalnych składników w glebie. Wpływało na obniżenie przyswajalnego potasu w warstwie ornej i podornej oraz wzrost przyswajalnego magnezu, co poprawiło stosunek K/Mg. Mniejszy wpływ nawożenia azotem stwierdzono na zmiany zawartości przyswajalnego fosforu i odczynu gleby. Nawożenie azotem wpływało na wzrost zawartości azotu ogólnego w liściach, a obniżało zawartości fosforu, na pozostałe analizowane składniki nie stwierdzono istotnego wpływu. Na uwagę zasługuje fakt, że zawartość składników przyswajalnych w glebie nie była skorelowana z zawartością składników ogólnych w liściach. Natomiast zawartość składników mineralnych w owocach była ściśle skorelowana z zawartością składników w liściach. Warunki klimatyczne, a w szczególności brak opadów atmosferycznych i wzrost temperatury w latach 2001–2003, a także starzenie się drzew wpływały na obniżenie zawartości azotu, fosforu, potasu w liściach a wzrost w porównaniu do lat 1995–2000 magnezu