Te Kauwhanganui o Tāwhiao

Wiremu Tarapīpipi Te Waharoa Tamihana: Kaiwhakawahi Kīngi Ariā I te tau 1892 i kite a Tāwhiao i te hinga mai o te iwi Māori i te rau o te patu a te Pākehā, ka whakatūngia mai ko tōna whare pāremata a Te Kauwhanganui hei pīkau i ēnei taumahatanga. He whare pāremata tēnei i whakatūngia mai i te rohe tonu o Ngāti Hauā, he whare pāremata mō ngā iwi Māori puta noa i Aotearoa, he whare whakatau nawe, he whare whakature kaupapa, he punanga tēnei mō te iwi Māori. Ko Te Kauwhanganui te tāhuhu o tēnei tuhinga whakapae, engari, ko te aronga nui, ko te takenga mai o Te Kauwhanganui i tēwhea ao, te ao Māori, te ao Pākehā rānei? I konei mahuta mai ai ko te kaupapa matua o tēnei tuhinga. “I pūtake mai Te Kauwhanganui o Tāwhiao i te ao Māori tūturu, i ngā whakaaweawe rānei o te mana whakahaere o te Pākehā?” Ko tēnei kaupapa ka rukuhia atu mā te huri kōaro ki te rangahau i te mana whakahaere o te ao Māori tūturu. Ka rangahautia ko te mana whakahaere o te iwi Māori i mua i te taenga mai o te Pākehā, kia mahea ai te kite he aha rā ngā tikanga o te ao Māori tūturu. Ka hūpeke atu ki te taenga mai o te Pākehā ki Aotearoa, ka whakaatu i ngā whakaaweawe mana whakahaere o te Pākehā i tōia mai e te Pākehā, ko Te Tiriti o Waitangi, ko Te Kawenata motuhake o Aotearoa ēnei. Ka whakaatu hoki i te pānga o ēnei whakaaweawe ki ngā kōkiritanga, ki ngā whakahoki a te Māori ki Te Tiriti o Waitangi me Te Kawenata motuhake o Aotearoa. Kātahi ka whakamāramahia ngā tikanga o Te Kauwhanganui me te tautoko o ngā pou kōrero i ēnei whakamārama. Ka whakamutua ake me te tātari i ngā hua o ēnei kimihanga, kia taea te kite ko tēwhea te ao ka pūtake mai Te Kauwhanganui, mai i te ao Māori tūturu, mai i ngā whakaaweawe rānei o te mana whakahaere o te Pākehā