İdari Yargılama Hukuku Yönünden Özel Sigorta Sözleşmelerinde Sigortacının Sigortalıya Halefiyeti Meselesi

Sigorta sözleşmesine konu edilmiş bir zarar ortaya çıkması neticesinde, sigortacı kurduğu sözleşme uyarınca bu zararın gidermekle yükümlü olmaktadır. Halefiyet kavramına bağlı olarak sigorta şirketi, kendisinin tazminat ödemesine yol açan rizikonun gerçekleşmesinden sorumlu olan kişilere karşı olan talepler bakımından sigortalısının yerine geçmektedir. Bu anlamda zararın doğmasına neden olan davranış, idarenin bir işleminden, eyleminden yahut eylemsizliğinden ileri gelebilir. 1982 Anayasası’nın 125. maddesinde belirtildiği üzere, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu ifade edilerek idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır. Bu anlamda sigortacının halefiyet kurumu uyarınca ödediği tazminat nispetinde zarar görenin yerine geçmesine dayalı olarak idareye bir talepte bulunabilmesi söz konusu olabilecektir. Bu noktada özellikle, sorumluluğu bulunan idarelere bu bedelin rücu edilmesi bağlamında uygulamada ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümü bakımından yargı yolunun belirlenmesi önem arz etmektedir. Zira bazı yargı kararlarında idarenin tazmin sorumluluğu kapsamında uyuşmazlığın “alacak davası” olarak nitelendirilmesi görevli yargı yerinin belirlenmesinde isabetsiz çıkarımları da beraberinde getirmektedir. Bu nedenle söz konusu isabetsiz çıkarımların önüne geçilebilmesi ve konunun anlaşılabilmesi için, çalışmada öncelikle sigorta hukukunda halefiyet ilkesine ve idarenin sorumluluğu kavramlarına değinilecek; sonrasında ise, yargı kararları ışığında söz konusu uymazlıkların çözüm yerinin ve tabi olacağı esasların tespitinde hangi çıkarımlardan hareket edilmesi gerektiği irdelenecektir