Point-of-care testen in verpleeg- en verzorgingshuizen in Nederland : Beheer van patiëntveiligheidsaspecten

Point-of-care (POC-) testen worden in de nabijheid van patiënten gebruikt om snel een diagnose te stellen. Een bekend voorbeeld is de bloedglucosemeter waarmee de bloedsuikerwaarde van een diabetespatiënt kan worden gemeten. POC-testen worden steeds meer gebruikt in verpleeg-en verzorgingshuizen. Om een juiste diagnose te kunnen stellen is het van belang dat de testen adequaat worden gebruikt. Uit verkennend onderzoek van het RIVM blijkt dat veel specifieke kwaliteits- en veiligheidsaspecten gerelateerd aan het gebruik van POC-testen in de meeste verpleeg- en verzorgingshuizen wel goed zijn geregeld, maar dat voor enkele aspecten nog onvoldoende aandacht is Bevindingen In de meeste verpleeg- en verzorgingshuizen wordt aandacht besteed aan hygiëne, patiëntidentificatie, onderhoud van POC-meters en omgang met bloedof urinemonsters. Onvoldoende aandacht is er voor trainingen en opfriscursussen voor het gebruik van POC-testen. Tevens wordt er niet in alle huizen gebruik gemaakt van protocollen of handleidingen of worden kwaliteitscontroles uitgevoerd bij ontvangst van testmaterialen en vlak voordat ze worden gebruikt. Bijna een kwart van de verpleeghuizen heeft aangegeven geen eindverantwoordelijke voor het gebruik van een POC-test te hebben aangewezen. Aanbevelingen Om de kwaliteit van zorg verder te verbeteren en risico's op gebruiksfouten met POC-testen in verpleeg- en verzorgingshuizen te verminderen, is het aan te bevelen om een eindverantwoordelijke persoon aan te wijzen voor het beheer en gebruik van POC-testen. Vervolgens is het aan te bevelen om periodiek trainingen en opfriscursussen te organiseren en deelname te registreren. Daarnaast is het van belang protocollen of handleidingen op te stellen voor het gebruik van POC-testen. Ook zijn kwaliteitscontroles gewenst bij ontvangst van testmaterialen en vlak voordat ze worden gebruikt.Point-of-care (POC) tests are used near patients in order to make a fast diagnosis. A well-known example of a POC test is the blood glucose meter, which can measure the blood sugar levels of a diabetic patient. POC tests are increasingly being used in nursing homes. In order to be able to make a correct diagnosis, the appropriate use of the tests is important. Results of the explorative study conducted by the RIVM show that many quality and safety aspects related to the use of POC tests are well-managed in most of the nursing homes. Yet for some aspects there is insufficient attention. Results In most of the nursing homes, hygienic measures are implemented. Aspects such as patient identification, the maintenance of POC test meters and the handling of samples are managed well in most of the nursing homes. The training of users, followed by refresher courses, however, is less well-organised. Moreover, only a few of the nursing homes had protocols or manuals for POC tests or took the appropriate control measures upon receiving the test materials or just before the POC test was actually used. Almost a quarter of the nursing homes reported that they did not have a person who bears final responsibility for the use of POC tests. Recommendations In order to further improve the quality of care provided and to reduce the risk of POC testing being used incorrectly in nursing homes, it is recommended that periodic training and refresher courses be organized and that participation be registered. Moreover, it is important to develop protocols or manuals for the use of POC tests. Further control measures performed when test materials are received and during the pre-analytical phase are recommended. In addition, it is recommended that an employee be designated to bear final responsibility for the use of POC tests.Inspectie voor de Gezondheidszor