Inventarisatie en prioritering van bronnen en emissies van microplastics

Deze verkennende inventarisatie beschrijft via welke bronnen op het land microplastics in zee terechtkomen. Microplastics zijn kleiner dan 5 millimeter en kunnen in de voedselketen terechtkomen. De bronnen kunnen producten zijn, productieprocessen of routes waarlangs ze via de rivieren de zee bereiken. Vervolgens is aan elk van die bronnen een prioriteit toegekend. Op basis daarvan kunnen beleidsmaatregelen worden genomen om de hoeveelheid microplastics in het milieu terug te dringen. Aanvullend onderzoek is nodig om maatregelen verder in te vullen. Voor de prioritering zijn vijf criteria gebruikt: omvang van de emissie, (on)misbaarheid van de bron, mogelijkheden voor 'quick win'-maatregelen, maatschappelijke beeldvorming, en de aanwezigheid van alternatieven voor de consument. Hoge prioriteit wordt toegekend aan bronnen van secundaire microplastics; dit zijn microplastics die ontstaan als grotere plastics in kleinere fragmenten uiteenvallen. Zwerfvuil, voornamelijk verpakkingen en wegwerpartikelen, is de belangrijkste bron van microplastic (score 8-9 op een schaal van 10). Andere secundaire microplastic bronnen die relatief hoog scoren (score 6-7) zijn vezels en kleding, de afspoeling van straatvuil (waaronder bandenslijtage), stofemissies van bouwplaatsen, landbouwplastics en de aanvoer van microplastics door rivieren uit het buitenland. Verder scoren afvalwater, zuiveringsslib en compost relatief hoog (score 6). Deze bevatten microplastics van diverse bronnen die in het riool terechtkomen, bijvoorbeeld kledingvezels die tijdens het wassen vrijkomen en kleine scrubdeeltjes uit cosmetica. Primaire microplastics zijn plastic deeltjes die doelbewust toegevoegd worden aan producten vanwege hun specifieke functie. Van deze bronnen scoren cosmetica en verf- en kleurstoffen hoog (score 7), gevolgd door schurende reinigingsmiddelen (score 6). Er was onvoldoende informatie beschikbaar om binnen de tijdspanne van dit onderzoek een volledige kosten-baten-analyse uit te voeren. Ook is niet bekend in hoeverre microplastics schadelijk zijn voor mens en milieu. De prioritering is uitgevoerd door een expertgroep met vertegenwoordigers van RIVM, Deltares, Rijkswaterstaat en de Emissieregistratie.This report presents an inventory of land-borne sources of microplastics that may end up in sea. Microplastics are particles smaller than 5 mm and may enter the food chain. Sources can be products, production process or routes along which they are transported via rivers to the sea. Subsequently these sources are prioritized. Based on the prioritization policy plans can be developed to reduce the amount of microplastics in the environment. More research is required to underpin and specify measures. Five criteria were used for the prioritization: extent of the emission, essentiality of the source, possibility of quick win measures, social perception and presence of alternatives for the consumer. High priority was assigned to sources of secondary microplastics, i.e. microplastics that result from fragmentation of larger plastics. Plastic debris, which consists largely of packaging materials and disposable products is the most important source of microplastics (score 8-9 on a scale from 1-10). Other secondary microplastic sources with a relatively high score (score 6-7) are fibers and clothing, roadway run-off (including tire dust), dust from construction places, agricultural plastic and input from abroad via the rivers Rhine, Meuse and Scheldt. Also waste water, sewage sludge and compost received a relatively high score (score 6), because they contain primary as well as secondary microplastics, from a variety of sources with emissions to the sewer system, such as households that emit fibers through the washing machine and microbeads used for personal care and cosmetic purposes. For the primary microplastics, which are intentionally added to products for specific functions, the highest priorities were assigned to cosmetics and pigments and paints (score 7), followed by polishing and cleaning agents (score 6). A complete socio-economic analysis could not be performed on short notice because of insufficient data. Moreover, the impacts of microplastic exposure for man and environment are not clear. The priorities were assigned by expert judgement offered by representatives of RIVM, Deltares, Rijkswaterstaat and the Emissionregistration.Ministerie van I&