Milieurisicogrenzen voor octamethylcyclotetrasiloxaan : Een voorstel voor waterkwaliteitsnormen volgens de Kaderrichtlijn Water

Alleen digitaal verschenenHet RIVM heeft in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M), milieurisicogrenzen in water bepaald voor octamethylcyclotetrasiloxaan (meestal aangeduid als D4). Deze stof wordt gebruikt in de chemische industrie, in cosmetica, huid- en haarverzorgingsproducten en in schoonmaakmiddelen. De stof is opgenomen in de Regeling Monitoring Kaderrichtlijn water, waarin staat aan welke eisen oppervlaktewater in Nederland moet voldoen. De huidige norm voor D4 is niet afgeleid volgens de meest recente methodiek, daarom moeten nieuwe waterkwaliteitsnormen worden vastgesteld. De Stuurgroep Stoffen stelt deze nieuwe normen vast op basis van de wetenschappelijke advieswaarden in dit rapport. Stapeling in de voedselketen onderzocht D4 heeft bij langdurige blootstelling effecten op de groei en voortplanting van waterorganismen. Vanuit het water komt de stof ook terecht in vissen en dieren die 'hoger' in de voedselketen zitten. Daarom houdt de voorgestelde norm voor langdurige blootstelling (0,19 microgram per liter) rekening met de mate waarin mensen en/of vogels en zoogdieren aan de stof worden blootgesteld via het eten van vis. Analyseprobleem Het is lastig om D4 nauwkeurig te meten in water. De stof bindt sterk aan organische stof in het water en verdampt tegelijkertijd snel uit water. Omdat D4 in zoveel producten voor persoonlijke verzorging zit, is er bovendien een risico dat de degenen die met de monsters werken per ongeluk het monster in aanraking brengen met de stof. Daarnaast kunnen de resultaten worden beïnvloed, omdat onderdelen van de meetapparatuur soms soortgelijke stoffen bevatten. Om de voorgestelde norm te kunnen aantonen, zou de analysetechniek daarom moeten worden verbeterd.RIVM has derived environmental risk limits for octamethylcyclotetrasiloxane (D4) in water. D4 is used as an intermediate in the chemical industry, in cosmetics, skin- and hair-care products, and cleaning products. The compound is listed in Dutch legislation on monitoring and quality objectives in the context of the Water Framework Directive (WFD). The current water quality standard for D4 has to be updated according to the WFD-methodology. The ERLs derived in this report are advisory values that serve as a scientific background for the Dutch Steering Committee for Substances, which is responsible for setting those standards. Food chain accumulation Long-term exposure to D4 affects growth and reproduction of water organisms. The compound also accumulates from water into fish and predators. The proposed standard for long-term exposure (0.19 microgram per liter) therefore also considers exposure of humans and/or predatory birds and mammals via consumption of fish. Improved analytics needed It is hard to accurately measure concentrations of D4 in water. The compound strongly binds to organic matter, and is volatile as well. The use of D4 in personal care products poses a risk for accidental contamination of samples by the staff during collection and handling of samples. In addition, siloxane-like materials are sometimes applied in analytical equipment, thereby interfering with the analysis. Improved analytical methods are needed for compliance check.Ministerie van Infrastructuur en Milie