Een overzicht van negatieve gezondheidseffecten veroorzaakt door mycotoxinen en bioassays voor de detectie daarvan

Exposure to moulds and their (toxic) metabolites (mycotoxins) is a menace to human and animal health. A risk analysis can shed light on the actual risk of adverse health effects. In a previously published RIVM report (nr. 257852 002) on hazard identification the genera, Aspergillus, Penicillium, Fusarium and Alternaria were designated as the most important genera with respect to contamination of cereals and cereal products. This report, forming part of a hazard characterisation, gives an overview of adverse health effects in humans and animals caused by mycotoxins of the previously mentioned genera. Referring to the most recent literature studies, it is obvious that Fusarium toxins, and especially fumonisins and trichothecenes, are being studied extensively at the moment, making their contribution relatively large. Most of the disorders occurring in animals that can be conclusively attributed to mycotoxins have been studied more-or-less extensively in experimental animals. Only a few disorders in humans can be attributed to mycotoxins, although proof is not conclusive. Much research is needed to further investigate the role of mycotoxins in human health. Bioassays can be helpful tools for researching health effects caused by mycotoxins, especially where human disorders are concerned. A (non-exhaustive) overview of bioassays in use in mycotoxin research is also given. Most bioassays, however, are meant for a general toxicity rating and are not suitable for investigating specific health effects. Therefore more specific assays will need to be designed.Blootstelling aan (toxische metabolieten van) schimmels vormt een bedreiging voor de gezondheid van mens en dier. Met een risico-analytische benadering kan een inschatting gemaakt worden van het werkelijke risico op negatieve gezondheids-effecten. In een eerder verschenen rapport (RIVM-rapport 257852 002) worden in het kader van een gevaren analyse de schimmel genera Aspergillus, Penicillium, Fusarium en Alternaria genoemd als de meest belangrijke genera in verband met besmetting van granen en graanproducten. Dit rapport bevat, als onderdeel van een karakterisering van het gevaar, een overzicht van negatieve gezondheids-effecten bij mens en dier veroorzaakt door mycotoxinen afkomstig van schimmels van eerder genoemde genera. Aangezien geen kwantitatieve toxicologische gegevens zijn opgenomen kan niet worden gesproken van een volledige karakterisering van het gevaar. De Fusarium toxinen fumonisinen en trichothecenen worden heden ten dage uitgebreid bestudeerd. Door de grote hoeveelheid experimentele gegevens is de aandacht voor deze twee groepen toxinen in dit rapport relatief groot. Het grootste deel van de aandoeningen die door mycotoxinen bij dieren veroorzaakt worden is min of meer uitgebreid bestudeerd in dier-experimenten. Bij de mens wordt slechts een klein aantal aandoeningen aan mycotoxinen toegeschreven, hoewel soms het bewijs daarvoor niet onomstotelijk geleverd is. Zodoende vergt het achterhalen van de invloed van mycotoxinen op humane gezondheid nog veel onderzoek. Biologische test systemen (bioassays) kunnen uitkomst brengen bij dergelijk onderzoek. In dit rapport wordt zodoende tevens een niet uitputtend overzicht gegeven van de voorhanden zijnde bioassays. De meeste van dergelijke assays zijn bedoeld om kwalitatief schadelijkheid van een chemische verbinding vast te stellen en niet om specifieke effecten te registreren. Daartoe zullen andere test systemen moeten worden ontwikkeld