Radium in harbour sludge from the Rijnmond area

The radium concentration was measured in 25 samples of harbour sludge taken from the Rijnmond area (Rotterdam harbours and the Nieuwe Waterweg) in 2002. High radium levels were found near the former discharge points of the phosphate ore processing plants, confirming the results of previous campaigns. The results of these previous campaigns (1994-2001) were corrected for a calibration defect that had been indicated in an international comparison of measurements. The cause of this defect appeared to be radon leakage from the calibration samples, resulting in an overestimation of radium concentrations by 16%. However, this turned out to be of no consequence for the conclusions drawn in previous reports. For 2002, the highest radium concentration of about 209 Bq kg-1 was found in a sample from the Nieuwe Maas (NM-2). The average total amount of radium of industrial origin for 2000 to 2002 in the nine regularly probed sections showing the highest radium levels was found to be approximately half the average for the 1995-1997 period. This is probably the effect of the former industrial releases, which, although decreasing, has not disappeared completely.In 2002 zijn wederom havenspeciemonsters verzameld in de Rotterdamse havens en in de Nieuwe Waterweg. Van 25 monsters is het 226Ra-gehalte bepaald. Zoals ook in eerdere meetcampagnes is vastgesteld, worden hoge radiumgehalten gevonden in de omgeving van de voormalige lozingspunten van de fosfaatertsverwerkende industrieen. In de meetcampagne van 2002 is het hoogste 226Ra-gehalte, circa 209 Bq kg-1, gevonden in een mengmonster afkomstig uit een vak gelegen in de Nieuwe Maas (NM-2). Uit resultaten van internationale ringonderzoeken is gebleken dat de voorheen gerapporteerde radiumgehalten zijn overschat. De oorzaak daarvan lag in het niet geheel lekdicht zijn van de eertijds gebruikte kalibratiemonsters, waardoor een fractie van het radongas ontsnapte. Na herziening van de kalibratiemethode bleek de overschatting 16% te bedragen. De verbeterde kalibratiemethode heeft ook geleid tot een aanpassing in de berekening van de natuurlijke radiumgehalten in slibmonsters, zoals die vanaf 1998 plaatsvond. In dit rapport worden naast de nieuwe waarden voor 2002, alle gecorrigeerde waarden voor de periode 1994-2001 gegeven. Hoewel de eerder gerapporteerde overschotgehalten aan Ra-226 iets zijn verminderd, is de trend ongewijzigd gebleven en leiden de gecorrigeerde waarden niet tot andere conclusies. De totale hoeveelheid radium van industriele oorsprong, in negen frequent onderzochte vakken met de hoogste radiumgehalten, blijkt gemiddeld over 2000-2002 ongeveer de helft te bedragen van het gemiddelde over de periode 1995-1997. Daarmee lijkt het stoppen van de lozingen eind 1999/begin 2000 er ook inderdaad toe te hebben geleid dat het overschotgehalte aan radium in het havenslib is afgenomen