Postvaccinale gebeurtenissen na vaccinaties van het Rijksvaccinatieprogramma. Deel X - Meldingen in 2003

Adverse events following immunisation (AEFI) in the National Vaccination Programme of the Netherlands (RVP) have been monitored through an enhanced passive surveillance system by RIVM since 1962. Until 2003 evaluation is done in close collaboration with the Health Council from 1984 onwards. Reports are received mainly from Child Health Care professionals primarily by telephone through the operating vaccine information and advisory service. Further data are obtained, if necessary, from parents, general practitioners, paediatricians etceteras. After supplementation and verification of data a (working) diagnosis is made and causality assessed. In this annual report on 2003 an overview of all reported AEFI is presented with classification according to case definitions and causality. Trend analysis, reporting bias, background rates of specific events and possible pathophysiology of symptoms are discussed. On a total of over 1.5 million vaccinations 1374 AEFI were reported Of these 16 (1.2%) were unclassifiable because of missing information. In 78% (1060) of the classifiable events a possible causal relation with vaccination was established and in 22% (298) the events were judged to be coincidental. Compared to 2002 there were no relevant changes in numbers, causality or severity of reported adverse events. The Netherlands Vaccination Programme has a very favourable risk balance.Het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) wordt sinds 1962 intensief bewaakt. De meldgraad van vermoede bijwerkingen is hoog met een goede meldbereidheid van de consultatiebureaus. Er is een relatief beperkte onderrapportage. Van de meldingen werd 78% als bijwerking van de vaccinaties beschouwd. Het ging hierbij om 1060 ziektebeelden, waarvan 56% heftiger verschijnselen betrof en 44% mildere klachten. Dit aantal bijwerkingen moet in relatie worden gezien tot de 1,5 miljoen vaccinaties en de bijna 7 miljoen vaccincomponenten die daarbij worden toegediend. Er zijn 1374 meldingen ontvangen in 2003. Het merendeel van de gemelde bijwerkingen betrof de bekende meer gewone klachten, zoals koorts, huilen, bleekheid en lokale verschijnselen. Hangerigheid kan zich op jonge leeftijd op vele manieren uiten. Een klein deel had heftiger verschijnselen zoals zeer hoge koorts, langdurig heftig huilen of forse lokale klachten. Zes kinderen hadden een abces (etterbuil) op de prikplek gekregen. Collaps (wegraking) kwam bij 210 meldingen voor en de zogenoemde verkleurde benen bij 134 kinderen, vooral na de eerste prik. Stuipen, vooral bij de eenjarigen en meestal gepaard met koorts, kwamen bij 70 kinderen voor en werden voor tweederde als bijwerking beschouwd; bij de overige kinderen had de stuip een andere oorzaak. Niet goed te duiden incidenten worden onder "atypische aanvallen" gerubriceerd. In bijna driekwart van deze gevallen was er een mogelijke relatie met de vaccinatie; het gaat dan om episodes met rillerigheid, schrikschokken en gespannenheid of juist een hele slappe houding. Hoewel al deze bijwerkingen omstanders erg kunnen laten schrikken zijn ze medisch gezien niet gevaarlijk en laten ze geen restverschijnselen na. Er zijn geen gevallen van hersenontsteking gemeld in 2003 en evenmin bedreigende allergische reacties. De ernstige infecties die werden gemeld hadden geen relatie met de vaccinaties en datzelfde gold voor de gemelde kinderen met epilepsie of suikerziekte. Het ging hierbij om een toevallige samenloop van gebeurtenissen. Bij de drie gemelde overleden kinderen is het overlijden niet door de vaccinaties veroorzaakt Een bijzondere en zeldzame mogelijke bijwerking die in 2003 wat vaker dan in andere jaren werd gemeld, was een tijdelijk tekort aan bloedplaatjes (ITP), met name na de vaccinatie tegen bof, mazelen en rodehond (BMR). De reden hiervoor is een studie die het RIVM samen met de kinderartsen hiernaar uitvoert. Hoewel heftige bijwerkingen na de RVP vaccinaties optreden, zijn ze voorbijgaand en leiden ze niet tot blijvende gevolgen. De grote gezondheidswinst die het RVP oplevert, weegt op tegen de bijwerkingen