Pożytki z czytania nekrologów. Sprawa Pika Mirandoli

Twórczość autorska Franciszka Pika Mirandoli popadła w zapomnienie, do czego przysłużyłasię przyklejona mu etykieta młodopolskiego estety, która pomija jego utwory prozą orazwyrazy społecznego zaangażowania. Jednocześnie nieciesząca się w jego własnych oczachuznaniem praca przekładowa urasta do rangi rzeczywistej zasługi dla jego współczesnychi późniejszych pokoleń. Szczególnej wartości nabierają spolszczenia klasyków literatury światowejdokonywane przez Pika dla serii Biblioteka Laureatów Nobla, które odegrały ważną rolęw procesie integracji kultury odradzającego się państwa polskiego z wielkimi nurtami literaturyeuropejskiej. Jednocześnie praca tłumacza wplątała Mirandolę w kapitalistyczne stosunkirynku literackiego, a ostatecznie w nędzę. Obserwatorzy upadku jego talentu pod wpływemprzeciążenia pracą zarobkową po śmierci Pika nadali temu zdarzeniu wymiar symboliczny,dostrzegając w ubóstwie i zgonie pisarza znaki czasu i symbole losu inteligencji polskiej