Prywatne i społeczne muzea na Śląsku Cieszyńskim w kontekście tożsamości regionalnej

Początki muzealnictwa na Śląsku Cieszyńskim sięgają 1802 roku. Śledząc jego dzieje, można dostrzec, że funkcji popularyzatorskiej i edukacyjnej towarzyszył tu zawsze pierwiastek polityki i tożsamości kulturowej – ten ostatni uwzględniał zarówno kategorię „cywilizacji”, jak i specyfiki regionalnej. Dzisiejsze praktyki muzealno-kolekcjonerskie, w postaci izb regionalnych, szkolnych izb tradycji i historii, muzeów prywatnych czy parafialnych, można postrzegać jako oddolne strategie ochrony regionalnego dziedzictwa lub materialnych artefaktów odsyłających do przeszłości miejsca i lokalnej społeczności. Inicjatywy te są adresowane zarówno do mieszkańców, jak i do osób spoza regionu. W pierwszym przypadku można je rozpatrywać jako miejsca pamięci (lieux de mémoire) służące budowaniu oraz podtrzymywaniu tożsamości regionalnej. W drugim przypadku stają się jednym z narzędzi służących konstruowaniu kulturowej odrębności regionu ujmowanej w kategoriach doświadczenia turystycznego. The beginnings of museums in Cieszyn Silesia reach back to 1802. Tracing their history one can notice that their main popularizing and educative functions have always been accompanied by cultural identity dimension including civilizational and local singularities. Today’s practices of museums and collecting, in the form of, for example, regional or school chambers of tradition and history, and private, nongovernmental organizations or parochial museums, may be regarded as grass-roots strategies to protect the regional heritage and substantial artifacts that refer to the past of a place and local communities. These initiatives are addressed both to the inhabitants as well as to the people outside the region. The chambers may be considered to be memory places (lieux de mémoire) for building and supporting regional identity, while the latter, i.e. private and church museums, become one of the tools used to construct cultural distinctiveness of the region and tourist’s experience