Myśleć globalnie – działać lokalnie – istnieć sieciowo. Krytyka idei odpowiedzialności globalnej w perspektywie etycznej i edukacyjnej

The text presented here discusses an issue of global responsibility, placing it in an ethical and educational perspective. It is indicated that the concept of global responsibility has got at least two formal aspects: theoretical normative and praxionormative one. The author is convinced that we can talk about global responsibility in the strict sense only in the first, theoretical normative meaning in which it functions as a performative utterance. In the praxionormative aspect, in which an emphasis is placed on the practical side of global responsibility, it is stated that practising responsibility on a global scale – with certain exceptions – is unrealizable as a universal ethical rule. Therefore, among others, there is a need to rethink the strategy and objectives of both global ethics and global education at an angle of making them more real and practical.Prezentowany artykuł dyskutuje zagadnienie odpowiedzialności globalnej, umiejscawiając je w perspektywie etycznej i edukacyjnej. Wykazuje się w tekście, że pojęcie odpowiedzialności globalnej posiada co najmniej dwa aspekty formalne: teorionormatywny oraz praksjonormatywny. W przekonaniu autora w sensie ścisłym o odpowiedzialności globalnej można mówić jedynie w pierwszym, teorionormatywnym znaczeniu, w którym funkcjonuje ono w roli performatywu. W aspekcie praksjonormatywnym, w którym nacisk położony jest na praktyczną stronę odpowiedzialności globalnej, stwierdza się, że praktykowanie odpowiedzialności w skali globalnej, poza wyjątkami, jako uniwersalna reguła etyczna jest w istocie nierealizowalne. Z tego powodu, między innymi, należy na nowo przemyśleć strategie oraz cele zarówno etyki, jak i edukacji globalnej pod kątem ich urealnienia