Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 2020 r., IV CSK 537/19

The Supreme Court's judgment proves that in Polish contractual practice appear some new standard contractual clauses. Those clauses are mostly issued by banks and insurers (pursuant to Article 384 of the Civil Code) in order to protect the debtor (e.g. constructions work contractor) in case the creditor (investor) unjustifiaby uses the so-called a guarantee “on first demand”. One of such clauses is a clause that provides for creditor’s contractual liability towards the debtor (as part of the so-called basic relationship, e.g. construction contracts). The author analyzes the nature and purpose of such clauses. The judgemet of the Supreme Court inspires the author to indicate other clauses that result from the loyal cooperation of the guarantor and the debtor and appear in the contract of mandate (Article 734 of the Civil Code). However, the author does not agree with the court’s statement, that guarantee may fall within the meaning of remmitance (regulated in Article 921 (1) of the Civil Code), for solution as such is contrary to the the existing rules of entering into contract and contractual relationship. Wyrok SN wskazuje na pojawianie się w polskiej praktyce kontraktowej nowych klauzul umownych we wzorcach umownych, które wydają gwaranci (banki i ubezpieczyciele ,art. 384 k.c.). Chodzi o klauzule, które mogą służyć ochronie dłużnika (np. wykonawcy robot budowlanych, art. 647 k.c.) w razie skorzystania przez wierzyciela (inwestora) z gwarancji „ na pierwsze żądanie” bezpodstawnie tj. bez spełnienia warunków gwarancji. Jedna z takich klauzul jest klauzula przewidująca w takim przypadku odpowiedzialność kontraktową wierzyciela wobec dłużnika (w ramach tzw. stosunku podstawowego, np. umowy o roboty budowlane). Autor analizuje w glosie charakter i cele takich klauzul. Wyrok inspiruje Autora do wskazania innych klauzul, które są wynikiem lojalnej współpracy gwaranta i dłużnika i pojawiają się w umowie zlecenia(art.734 k.c.; dłużnik z reguły zleca bankowi udzielenie gwarancji wierzycielowi). W glosie Autor kwestionuje stanowisko SN, że w gwarancja może mieścić się w konstrukcji przekazu z art.921(1) kc.,bowiem ocena taka takie pozostaje wyraźnie sprzeczna z polską praktyką kontraktową i jej potrzebami