Charakter modlitw błogosławieństwa w polskim wydaniu benedykcjonału

Since the appearance and development of the official Old- Testament cult, through the origin of Christianity, till the coming into being of contemporary rites, the act of summoning God’s blessing has been accompanied by specific words and behaviour. The most significant elements of the act of giving God’s blessing include preaching the Word of God and the prayer of the Church, which summons God’s action. Appropriate orations are of depricative (imploring) or performative (summoning-appointing) character. According to the rules it is mostly clergymen who can be the ministers of blessings, although some benedictions might be expressed by the laymen as well. The rites, depending on the minister who performs them, may differ in terms of the application of gestures and symbols which accompany the prayers said. Generally, it is a reserved right for the clergy to make the sign of the Cross over the people or items to be blessed, perform the acts of extending and the laying on of the hands, as well as incensing. These gestures do not constitute the blessing itself; they are merely the complementation of benediction prayers. Euchologies applied while giving the blessings contain the summons of various specified forms of God’s activity towards human beings, for example: ‘surround them with your care and make them strong’, ‘strengthen their hearts’, ‘guide them’, ‘lift them […], heal them […], give them comfort’, ‘take your Right Hand’, ‘shield them’, ‘aid them’, ‘show Your mercy’, ‘allow them to feel Your intercession’. All the formulas to which it has been referred to above constitute the synonyms for blessing. In the liturgy book there are also such formulas which are not blessings but constitute the act of adoration of God for His actions or the recollection of these actions. The article presents the catalogue of gestures and symbols applied while giving the blessing. Furthermore, the character of euchologic formulas was discussed and the admissibility of applying particular signs by given ministers was indicated.Od czasów pojawienia się i rozwoju oficjalnego kultu starotestamentalnego, poprzez powstanie chrześcijaństwa, aż do pojawienia się współczesnych rytuałów, aktowi przywołania Bożego błogosławieństwa towarzyszą określone słowa i zachowania. Najważniejszymi elementami udzielanego błogosławieństwa są głoszenie słowa Bożego i modlitwa Kościoła wzywająca działania Bożego. Stosowane oracje mają charakter deprekatywny (błagalny) lub performatywny (przywołująco-ustanawiający). Według przepisów szafarzami błogosławieństw są głównie duchowni, chociaż niektóre benedykcje wypowiadać mogą także świeccy. Obrzędy, w zależności od stosującego je szafarza, różnią się zastosowaniem gestów i symboli towarzyszących wypowiadanym modlitwom. Zasadniczo dla duchownych zarezerwowane jest czynienie znaku krzyża nad błogosławionymi osobami lub przedmiotami, wyciągnięcie i nałożenie rąk oraz okadzanie. Gesty te nie stanowią o błogosławieństwie, są jedynie uzupełnieniem modlitw benedykcyjnych. Euchologie stosowane przy udzielaniu błogosławieństw zawierają wezwania rozmaitych skonkretyzowanych form Bożej aktywności wobec człowieka, na przykład: „otaczaj opieką i umacniaj”, „umocnij ich serca”, „prowadź”, „podźwignij […], ulecz, […], obdarz pociechą”, „wyciągnij swoją prawicę”, „osłaniaj”, „wspomóż”, „okaż swoją łaskę”, „pozwól doznawać wstawiennictwa”. Przytoczone zwroty stanowią synonimy błogosławieństwa. W księdze liturgicznej znajdują się także formuły, które nie mają charakteru błogosławieństwa w nurcie zstępującym, a stanowią uwielbienie Boga za Jego działanie lub opowiadanie o tejże aktywności. W artykule przedstawiono katalog gestów i symboli stosowanych przy udzielaniu błogosławieństwa. Omówiono także charakter stosowanych formuł euchologijnych oraz wskazano na dopuszczalność stosowania konkretnych znaków przez poszczególnych szafarzy