O nieateistycznym i akosmicznym charakterze panteistycznej filozofii Spinozy według Salomona Majmona

The article presents Salomon Maimon’s view on the pantheistic philosophy of Baruch Spinoza and Maimon’s conviction that the system in question cannot be defined as atheism. The Jewish thinker (a Pole by birth) states that Spinozian philosophy should be rather called acosmism which term is suggested by Maimon due to the fact that this system of thought affirms the sole reality of God (what also does the pantheism) – what, on the other hand, denies the credibility of defining Spinoza’s philosophy as atheism. However, the article shows that the more addequate term with regard to the pantheistic philosophy of Spinoza would be pancosmism. The last seems to better correspond to the theses of pantheism – the determinant common for both the pantheism and pancosmism (at the same time not exemplaristic for acosmism) is namely the real (actual) status of (divine) reality.Artykuł ukazuje poglądy Salomona Majmona na panteistyczną filozofię Barucha Spinozy i prezentuje przekonanie Majmona o niepoprawności (a wręcz niemożności) określania tego systemu myśli ateizmem. Żydowski filozof (polskiego pochodzenia) postuluje natomiast nazywanie filozofii Spinozy akosmizmem, który to termin aplikuje zważywszy na afirmowanie w jego ramach boskości jako rzeczywistości jedynie istniejącej (co czyni też panteizm), co – z drugiej strony – ma też stanowić o nieprawidłowości definiowania filozofii Spinozy jako ateizmu. Jednakże artykuł pokazuje, że terminem bardziej adekwatnym przy mówieniu o panteistycznej filozofii Spinozy jest pankosmizm. Ten wydaje się bowiem lepiej korespondować z założeniami panteizmu – cechą wspólną dla panteizmu i pankosmizmu (jednocześnie nieegzemplaryczną dla akosmizmu) jest mianowicie realny status (boskiej) rzeczywistości