Specifics of the employment position of civil servants in the Republic of Serbia and EU countries

Rezime: Društveni položaj državnih službenika oduvek se razlikovao od položaja zaposlenih u privatnom sektoru. Posao koji obavljaju u privatnoj organizaciji tiče se samo određene organizacije, a rad državnih službenika ima snažan uticaj, jer javna uprava odlučuje o stvarima koje se tiču cele zajednice. Svaka država u okviru svog pravnog sistema svrstava državne službenike u različite kategorije, a one su rezultat razdvajanja privatne i javne sfere. Kao deo opšteg sistema radnih odnosa, službenički sistem karakteriše niz osobina koje su posledica specifičnog položaja zaposlenih u državnim organima, koji u ime države vrše javne poslove i samim tim imaju specifične obaveze i odgovornosti. Predmet ove disertacije predstavljaju najvažnija pitanja, ali i problemi radnih odnosa u državnim organima s posebnim akcentom na specifičnosti tih odnosa u odnosu na zaposlene u opštem režimu radnih odnosa. Predmet interesovanja jeste sagledavanje i bliže objašnjenje pojma, prirode i osnovnih obeležja radnopravnog položaja državnih službenika, kako sa teorijsko-naučnog i praktičnog aspekta, tako i s normativnopravnog i uporednog gledišta, kao i da se uz pomoć odgovarajućih metoda utvrdi trenutan radno-pravni položaj državnih službenika u našoj zemlji i pojedinim zemljama EU (Nemačka, Slovenija i Hrvatska) koje će biti predmet komparativne analize. Rezultati sprovedenog empirijskog istraživanja na uzorku od N=322 ispitanika, odnosno državnih službenika daju kvalitetnu osnovu za zaključivanje o karakteristikama postojećeg stanja, problemima, prednostima i nedostacima zapošljavanja u državnoj službi, kao i mogućnostima unapređenja statusa državnih službenika i to: 1) Postoje značajni problemi u praksi napredovanja, koja nije u dovoljnoj meri zasnovana na rezultatima, sposobnostima i zaslugama, uz naznaku prevelikog značaja neformalnih mreža i slučajnih momenata. 2) Glavne prepreke dobroj motivaciji za rad su organizacija rada, formalizam i papirologija, politizacija i nedozvoljeni uticaji, loša atmosfera na poslu, demotivišuće plate, nedostatak dobrih uslova za rad, nedovoljan kvalitet i profesionalnost rukovođenja, problemi sa objektivnošću u ocenjivanju. 3) Kao pozitivne reformske mere poželjne su veće plate, fleksibilnije radno vreme, bolji odmori, smanjenje ograničenja u napredovanju, obuke u inostranstvu i sl.Abstract: The social position of civil servants has always differed from the position of employees in the private sector. The work they do in a private organization concerns only a certain organization, and the work of civil servants has a strong influence, because the public administration decides on matters that concern the whole community. Each state, within its legal system, classifies civil servants into different categories, and they are the result of the separation of the private and public spheres. As part of the general system of labor relations, the civil service system is characterized by characteristics that are a consequence of the specific position of employees in state bodies, who perform public affairs on behalf of the state and thus have specific obligations and responsibilities. The subject of this dissertation is the most important issues, but also the problems of labor relations in state bodies with special emphasis on the specifics of these relations in relation to employees in the general regime of labor relations. The subject of interest is to consider and explain the concept, nature and basic features of the employment status of civil servants, both from the theoretical-scientific and practical aspects, as well as from the normative-legal and comparative point of view, as well as to determine the current employment status of civil servants. our country and some EU countries (Germany, Slovenia and Croatia) which will be the subject of comparative analysis. The results of the conducted empirical research on a sample of N = 322 respondents, ie civil servants provide a quality basis for concluding on the characteristics of the current situation, problems, advantages and disadvantages of employment in the civil service, as well as opportunities to improve the status of civil servants: 1) in the practice of advancement, which is not sufficiently based on results, abilities and merits, with an indication of the excessive importance of informal networks and random moments. 2) The main obstacles to good work motivation are work organization, formalism and paperwork, politicization and illicit influences, bad atmosphere at work, demotivating salaries, lack of good working conditions, insufficient quality and professionalism of management, problems with objectivity in assessment. 3) Higher salaries, more flexible working hours, better vacations, reduction of restrictions on advancement, trainings abroad, etc. are desirable as positive reform measures