Koncepcja zdrowia i jego ochrony w świetle literatury przedmiotu = Health concept and its protections in the light of subject literature

Kozłowska Ewelina, Marzec Agnieszka, Kalinowski Paweł, Bojakowska Urszula. Koncepcja zdrowia i jego ochrony w świetle literatury przedmiotu = Health concept and its protections in the light of subject literature. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(9):575-585. eISSN 2391-8306. DOI 1http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.155048 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/3883 The journal has had 7 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. Part B item 755 (23.12.2015). 755 Journal of Education, Health and Sport eISSN 2391-8306 7 © The Author (s) 2016; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper. Received: 05.08.2016. Revised 25.08.2016. Accepted: 21.09.2016. Koncepcja zdrowia i jego ochrony w świetle literatury przedmiotu Health concept and its protections in the light of subject literature Ewelina Kozłowska1, Agnieszka Marzec2, Paweł Kalinowski1, Urszula Bojakowska1 1Samodzielna Pracownia Epidemiologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie 2Zakład Dietetyki Klinicznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie Streszczenie Na przestrzeni lat powstawały liczne koncepcje zdrowia i jego ochrony. Ulegają one ewolucji przede wszystkim w konsekwencji rozwoju nauki i rozszerzania podejść do otaczającej rzeczywistości. Celem pracy jest przedstawienie ewolucji pojęcia zdrowia oraz teorii uwarunkowań stanu zdrowia formułowanych na przestrzeni wieków. Wielość definicji ukazuje ewolucję jako proces kształtujący rozumienie zdrowia, a co za tym idzie działań podejmowanych na rzecz jego ochrony. Przyjęta koncepcja i specyfika zidentyfikowanych grup czynników wpływa na cele i przyjmowane strategie umacniania potencjału zdrowotnego ludności. W pracy szczegółowo omówiono biomedyczny, psychosocjomedyczny i socjologiczny paradygmat zdrowia. Przybliżono również koncepcję stylu życia jako efektywnej drogi w zapobieganiu występowania chorób, ich rozwoju i powikłań. Słowa kluczowe: koncepcja zdrowia, paradygmat zdrowia, determinanty zdrowia, styl życia. Abstract Over the years numerous concepts of health and its protection arose. They undergo evolution above all in consequence of science development and extending approaches of surrounding reality. An aim of the work is to present the evolution of health concept and theory of health determinants formulated over the centuries. The multitude of definition shows evolution as a process that shapes understanding the health, and consequently activities undertaken for the benefit of its protection. Adopted concept and specificity of identified groups of factors affects the objectives and adopted strategies to strengthen the health potential of population. The work in detail discusses biomedical, psychosociomedical and sociological paradigm of the health. Lifestyle concept as an effective way to prevent the occurrence of diseases, their development and complications were also described. Keywords: health concept, paradigm of the health, health determinants, lifestyle