Okul Öncesi Çocuklarda Öz Düzenleme Becerileri: İçsel Motivasyonu Destekleyici Eğitim Programının Etkisi

Araştırma İçsel Motivasyonu Destekleyici Eğitim Programı’nın okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerileri üzerine etkisini incelemek amacıyla planlanmıştır. Araştırmanın örneklemi basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak seçilmiş; Erzurum il merkezinde MEB’e bağlı ilkokulların anasınıflarına devam eden 48-72 aylık 11 kontrol 11 deney grubu olmak üzere 22 çocuktan oluşmaktadır. Araştırma nitel ve nicel verilerin birlikte kullanıldığı karma desende gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen; nitel boyutunda ise durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği (Öğretmen Formu) ve Okul Öncesi Öz Düzenleme Ölçeği (Çocuk Formu) ve Öğretmen Görüşme Formu kullanılmıştır. Program araştırmacılar tarafından özgün hazırlanmıştır. Program hazırlanırken içsel motivasyonu destekleyici felsefesi ön plana çıkan Montessori, High Scope ve Waldorf gibi okul öncesi program yaklaşımlarının felsefesi; motivasyon kuramcılarının içsel motivasyona ilişkin görüşleri dikkate alınmıştır. Program motivasyonu desteklemede önemli görülen Dikkat ve Problem Çözme, Benlik Algısı ve İlişkili Olma, Bağımsızlık ve Öz Disiplin ve Duygu Düzenleme gibi temalardan oluşmaktadır. Her bir etkinlik planı bütünleştirilmiş 3 etkinlikten oluşacak şekilde toplam 24 etkinlik planı hazırlanmış ve program uygulamaya hazır hale getirilmiştir. İçsel Motivasyonu Destekleyici Eğitim Programı haftada 5 gün ve 5 hafta süreyle deney grubuna uygulanmıştır. Kontrol grubuna 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı etkinlikleri dışında herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Araştırmanın nicel kısmında, deney grubunda uygulanan İçsel Motivasyonu Destekleyici Eğitim Programının çocukların öz düzenleme becerileri üzerine anlamlı katkı sağladığı saptanmıştır. Araştırmanın nitel kısmında da, deney grubu öğretmeni ile yapılan görüşmede öğretmen, uygulanan programda yer alan etkinlikler, kullanılan yöntem ve teknikler sayesinde programın okul öncesi dönem çocuklarının duygu düzenleme becerilerine, problem çözme, sosyal duygusal gelişimlerine, etkili iletişim kurma becerilerine ve öz düzenleme becerilerine önemli katkılar sağladığına ilişkin görüş bildirmiştir. Araştırma, pozitif eğitim ortamları oluşturmada ayrıcalıklı yere sahip olan, sosyal duygusal temelli programlara alternatif sunma açısından alana önemli katkı sunmuştur