Primary amenorrhea - where is the issue? A systematic review of literature in search of an answer

BARTOSIK, Magdalena, BARTOSIK-ZIELIŃSKA, Diana, BLICHARZ, Monika, BLICHARZ, Agnieszka & SWATKO, Tomasz. Primary amenorrhea - where is the issue? A systematic review of literature in search of an answer. Journal of Education, Health and Sport. 2023;15(1):56-62. eISSN 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.12775/JEHS.2023.15.01.007 https://apcz.umk.pl/JEHS/article/view/42793 https://zenodo.org/record/7748519 The journal has had 40 points in Ministry of Education and Science of Poland parametric evaluation. Annex to the announcement of the Minister of Education and Science of December 21, 2021. No. 32343. Has a Journal's Unique Identifier: 201159. Scientific disciplines assigned: Physical Culture Sciences (Field of Medical sciences and health sciences); Health Sciences (Field of Medical Sciences and Health Sciences). Punkty Ministerialne z 2019 - aktualny rok 40 punktów. Załącznik do komunikatu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 grudnia 2021 r. Lp. 32343. Posiada Unikatowy Identyfikator Czasopisma: 201159. Przypisane dyscypliny naukowe: Nauki o kulturze fizycznej (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu); Nauki o zdrowiu (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu). © The Authors 2023; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author (s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non commercial license Share alike. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper. Received: 25.02.2023. Revised: 14.03.2023. Accepted: 15.03.2023. Published: 18.03.2023. Primary amenorrhea - where is the issue? A systematic review of literature in search of an answer Pierwotny brak miesiączki - gdzie leży problem? Systematyczny przegląd dostępnej literatury w poszukiwaniu odpowiedzi Magdalena Bartosik Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Lublinie magdalenaklaudia1@gmail.com https://orcid.org/0000-0002-0171-4975 Diana Bartosik-Zielińska Uniwersyteckie Centrum Stomatologii w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-2440-1090 zzielinskadiana@gmail.com Monika Blicharz Uniwersyteckie Centrum Stomatologii w Lublinie https://orcid.org/0000-0003-0710-5641 blicharzmonikaa@gmail.com Agnieszka Blicharz Visus Centrum Medyczne https://orcid.org/0000-0003-4536-0651 agnieszkablicharz9603@gmail.com Tomasz Swatko Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. Józefa Strusia z Zakładem Opiekuńczo Leczniczym SPZOZ w Poznaniu https://orcid.org/0000-0002-6519-5676 swatko_tomasz@wp.pl Abstract Introduction and purpose: Primary amenorrhea is not a common problem, but it is a cause for concern to the people who are affected by it as well as for their guardians. There are many factors which lead to this particular condition. Making an accurate diagnosis is pivotal in order to provide the patient with correct professional treatment and restore their health. Aim of the study: Systematic review of the existing evidence on most common reasons which lead to primary amenorrhea. Brief description of the state of knowledge: Primary amenorrhea is a medical state, defined as a deficiency of primary menstrual bleeding in girls during their adolescence. Primary amenorrhea is diagnosed by meeting the criteria: no period by the age of 14 in the absence of growth or development of secondary sexual characteristics, or no period by the age of 16 regardless of the presence of normal growth and development with the appearance of secondary sex characteristics. There are multiple causes of this condition. Searching for a solution is heavily dependent on additional symptoms. Lack of menarche can be caused by anatomical anomalies of the female genital system, ovaries dysplasia, dysfunction of hypothalamus and pituitary gland, as well as by medical circumstances which are not included in those groups. Summary: The important thing is to make the proper diagnosis of primary amenorrhea. Menstruation disorders are not only gynecological problems, they can also cause systemic, psychological and sexual difficulties. It might impact the future life of maturing young girls. Keywords: primary amenorrhea; causes of primary amenorrhea; puberty; menstrual disorders. Abstrakt Wstęp: Pierwotny brak miesiączki choć nie jest bardzo powszechnym problemem jest powodem do niepokoju zarówno dla osoby dotkniętej nieprawidłowością, jak i dla jej opiekunów. Istnieje wiele przyczyn mogących powodować taki stan. Nastręcza to trudności w postawieniu prawidłowej diagnozy, a od niej zależy dobranie odpowiedniego leczenia i przywrócenie zdrowia. Cel pracy: Przegląd dotychczasowej literatury w celu ustalenia najczęstszych przyczyn pierwotnego braku miesiączki u osobników płci żeńskiej. Skrócony opis stanu wiedzy: Pierwotny brak miesiączki to stan w którym nie dochodzi do pojawienia się pierwszego krwawienia miesięcznego u młodych dziewcząt w okresie dojrzewania. Definiowany jest jako brak menarche do 16. roku życia u dziewczynek u których pojawiły się oznaki dojrzewania płciowego lub do 14. roku życia, gdy nie towarzyszy temu obecność wtórnych cech płciowych. Przyczyn takiego stanu jest wiele. Możemy poszukiwać rozwiązania w zależności od występowania objawów dodatkowych, w anomaliach budowy anatomicznej narządów płciowych, w zespołach związanych z niewydolnością gonad, w dysfunkcyjnym działaniu podwzgórza bądź przysadki, a także stanach które nie możemy zaklasyfikować do ww. grup. Podsumowanie: Postawienie trafnej diagnozy przyczyniającej się do wystąpienia pierwotnego braku miesiączkowania jest niezwykle ważne. Zaburzenia miesiączkowania są problemem nie tylko ginekologicznym, lecz mają również wymiar ogólnoustrojowy, a jednocześnie mogą wpływać niekorzystnie na psychikę dorastającej młodej kobiety. Może to rzutować w przyszłości na posiadanie potomstwa, jak i na prawidłowy rozwój w szeroko pojętej sferze seksualnej. Słowa klucze: primary amenorrhea; causes of primary amenorrhea; puberty; menstrual disorders