MELEZLEME YOLUYLA GÜL ISLAHI

Dünyada en fazla ticareti yapılan süs bitkilerinden biri güllerdir. Güller süs bitkileri sektörü yanında parfümeri, kozmetik, gıda ve tıbbi amaçlarla da kullanılmaktadır. 2021 yılı verilerine göre dünyada güllerin (saksı gülleri hariç) dış ticaret hacmi 7 milyar 755 milyon 16 bin dolar olup, bunun %95.56’sını kesme güller, %4.44’ünü bahçe (peyzaj) gülleri oluşturmuştur. Ayrıca iç mekana yönelik saksılı güllerin ticareti de son yıllarda hızlı bir gelişim göstermektedir. Melezleme ıslahı yöntemiyle günümüze kadar yıl boyu çiçeklenen, katmerli ve petal sayısı 20 adetin üzerinde çok sayıda gül çeşidi geliştirilmiştir. Melezlemede esas olan yüksek düzeyde genotipik varyasyonlar oluşturmaktır. Melezleme genel olarak iki veya daha çok çeşidi birbirleriyle çaprazlayarak değişik özelliklere sahip yeni rekombinantların meydana getirilmesidir. Güllerde melezleme ıslahı başlıca; gen havuzunun oluşturulması, emaskülasyon, tozlama, izolasyon, etiketleme, tohumların hasadı, katlanması ve çimlendirilmesi, ön seleksiyon, A, B ve C klonlarının oluşturulması, çeşit adaylarının belirlenmesi ve tescil aşamalarından oluşmaktadır. Kesme güller ve bahçe güllerinde seleksiyonun ilk aşamasında F1 genotiplerinin yaklaşık %95-98’i elemine edilirken (negatif seleksiyon), %2-5’i ikinci seleksiyon (klonal) aşaması için vegetatif olarak çoğaltılır. Kesme gül ıslahında yeni bir çeşidin geliştirilmesi ortalama 5-6 yıl, bahçe güllerinde ise 8-10 yıl sürmektedir. Bu çalışmada melezleme yöntemiyle gül ıslahı hakkında bilgi verilmiştir