İhvan-ı Safa Risalelerinde Kelama Karşı Takınılan Olumsuz Tavrın Nedenleri Üzerine Bir Değerlendirme

İslam düşünce tarihinde ortaya koydukları düşünceler ve ilginç değerlen-dirmeleriyle önemli bir yer işgal eden İhvan-ı Safa, tarih boyunca araştırmacıların ilgi odağı olmuş, yaşadıkları dönemde düşünceleriyle etkili oldukları gibi, sonrasında da bu etkileri devam etmiştir. Gizemli bir dil kullanan, Şii/İsmaili anlayışın egemen olduğu İhvan-ı Safa, yaşadıkları dönemde İslam toplumunu içinde bulunduğu olum-suz durumdan kurtarmak adına ortaya çıktığı iddiasındadır. Bu nedenle kendisini hiçbir düşünceyle sınırlamadığını, bütün semavi kitapların yanı sıra filozof ve bilim adamlarının ortaya koydukları düşünceleri esas aldıklarını söylemektedirler. Söylemi ile uygulamaları arasındaki durumu tesbit amacıyla Risalelerin incelenmesi gerek-mektedir. Bu amaçla Risalelerde kelam ilmine ve kelamcılara yaklaşım tarzlarını be-lirleme adına Risaleler baştan sona gözden geçirildi. Kelama dair değerlendirmeler tek bir başlık altında olmayıp Risaleler'in farklı yerlerine serpiştirilmiştir. İhvan, Şii/İsmaili düşünce ve gnostik bir yaklaşıma sahip olduklarından doğru düşüncenin ancak bir imam vasıtasıyla ta'lim yoluyla elde edilebileceği iddiasındadır. Bu düşün-celerini şiddetle reddeden kelam ilmine karşı da olumsuz bir tavrın içindedirler. Ça-lışmamızda bu durumun tesbiti hedeflenmiştir.An Evaluation on Reasons of Negative Attitude Assumed Against Theology (Kalam) in Ikhvan al-Safa's EpistlesIkhvan al-Safa, taking an important position in history of Islamic thought with their thought and interesting evaluations have been attracting researchers' attention throughout the history. They affected the thought in their term and this affect lasted after them. Ihkvan al-Safa, using a mystical language and being af-fected by Shia/Ismaili thought, claimed that they appear to rescue Islamic society from its bad condition. They sad that, therefore they didn't limit themselves with any thought and used the Holy Scriptures, philosophers' and scientists' thought. The letters should be studied to bring out the condition between their statements and actions. Therefore the letters have been studied to clear Ikhvan al-Safa's ap-proach about the theology (kalam) and theologians. The evaluation on theology hasn't been collected under a headline but sprinkled in various places of letters. Because of being affected by Shia/Ismaili thought they claimed that the truth (hakikah) can't be learned without instruction (ta'lim). The Theology refuses this idea. Therefore they have a negative attitude about theology. We aimed to bring out this point in this study.https://www.marife.org/marife/article/view/490Atıf / Cite as: Erkol, Ahmet. "İhvan-ı Safa Risalelerinde Kelama Karşı Takınılan Olumsuz Tavrın Nedenleri Üzerine Bir Değerlendirme". Marife 9/2 (2009): 167-184. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344062