Ayet ve Hadisler Işığında Kudüs ve Mescid-i Aksâ

Kudüs ve Mescid-i Aksâ, tarih boyunca jeopolitik konumundan dolayı siyasî, ticarî ve dinî açıdan önemli bir merkez olmuştur. Aynı zamanda birçok peygambere ev sahipliği yapmış, vahye muhatap kavimlerle peygamberlerin tevhit mücadelesine şahitlik etmiştir. Kur'an ayetlerine ve kaynaklarda verilen bilgilere göre bölgede Hz. İbrahim'le başlayan tevhit mücadelesi, son peygamber Hz. Muhammed ile devam ederek günümüze kadar süregelmiştir. Kudüs ve Mescid-i Aksâ, Hz. Peygamber (a.s.)’ın risalet hayatının en önemli mucizelerinden biri olan İsra ve Miraç hadisesinin bazı kesitlerine de şahitlik etmiştir. Kadim coğrafyalardan birisi olan Filistin bölgesi, tarihten günümüze tevhit ve küfrün mücadelesine ev sahipliği yapmış, Kudüs şehri de bu mücadelenin merkezinde yer alagelmiştir. Stratejik konumundan dolayı, tarih boyunca birçok saldırı, savaş ve yağmaya maruz kalan Kudüs şehrinin yönetimi, sıklıkla el değiştirmiştir. Yaşanan bu durum, birçok inanış ve kültürün bölgede kendine özgü izler bırakmasına neden olmuş, Kudüs'ü farklı kültürlerin aynı anda yaşadığı, farklı inanç sahiplerinin değer verdiği kutsal bir şehir haline getirmiştir. Makalemizde, giriş ve birinci bölümde kısaca Kudüs ve Mescid-i Aksâ'nın tarihine ve semavi dinlerdeki yerine değinilmiştir. Akabinde ise Kur'an ayetlerden doğrudan Kudüs ve Mescid-i Aksâ'yı konu alanlar öncelikle zikredilerek ardından peygamber kıssalarındaki ilgili ayetlere yer verilmiştir. Son olarak da dolaylı olarak Kudüs ve Mescid-i Aksâ'nın geçtiği ayetlere üzerine durulmuş, yeri geldikçe de konuyla ilgili hadisler aktarılarak tefsir ve sîret kaynaklarından alıntılar yapılmıştır. Makalenin içeriğinden de anlaşılacağı üzere kutsal şehir Kudüs'te birçok peygamber yaşadığı için çoğunun kabri de bölgede bulunmaktadır. Bu sebepten ötürü Kudüs ve Mescid-i Aksâ, üç dinin mensuplarınca da kutsal kabul edilmiştir. Çalışmada, Kudüs ve Mescid-i Aksâ’nın içinde bulunduğu coğrafyada hakim olan sosyolojik durumun bölgeye komşu topraklarda yaşayan devlet ve toplumları hızlı bir şekilde etkisi altına aldığı görülmüştür. Bu kutsal şehirde ve onun kalbi mesabesindeki mabette sağlanacak barış ortamının, başta üç büyük dinin mensupları olmak üzere bölgenin güvenlik ve istikrarına olumlu katkılarına dikkat çekmek hedeflenmiştir. Bölgede hâkim olan barış ya da savaş halinin tüm bölgeyi hızlı bir şekilde etkisi altına almasından ötürü, Ortadoğu coğrafyasının huzurunun, Kudüs ve Mescid-i Aksâ'nın barış içinde olmasına bağlı olduğu gerçeğine vurgu yapılmaya çalışılmıştır