İslam'da insan hakları: ismet âdemiyetledir

Bir hukukta insan haklarının var olmasının birinci temel şartı, o hukukun nesnesinin evrensel insan olmasıdır. Bu konuda hem İslam hem de Batı medeniyetinde hukukçular arasında görüş ayrılığı vardır. Bir grup hukukçu, evrensel insanı hukukun nesnesi olarak görüp, onun hak ve sorumluluklarını belirlemeye çalışmaktadır. Bir başka grup ise, sadece belirli bir devletin vatandaşlarını hukukun nesnesi olarak görüp onların hak ve sorumluluklarını tespite çalışmaktadırlar. Birinci yaklaşım evrensel bir tutum sergilemekte iken ikinci yaklaşım sadece insanlığın belli bir kesimi ile ilgilenmeyi tercih etmektedir. Bu tutumun sonucu olarak, birinci yaklaşım, "evrensel insan hakları" düşüncesini savunurken, ikinci yaklaşım "vatandaş haklan" düşüncesini savunmaktadır. İki yaklaşımın savunucuları da İslam da dahil olmak üzere her kültür ve medeniyette mevcuttur. Geçmişi tarihe uzanan bu görüş ayrılığı modem dönemde de devam etmektedir