Eksploatacija životinja u severnoj Bosni tokom kasnog bronzanog doba

Severna Bosna je peripanonska regija, smeštena između južnog dela Кarpatske kotline i prvih većih uzvišenja zapadnobalkanskog planinskog lanca. Reljef karakterišu prostrane nizijske doline reka Save, Vrbasa i Bosne na severu, kao i brdovito područje na jugu do reka Tinje, Usore i Spreče. Tokom kasnog bronzanog doba (12–9/8. vek p.n.e.), područje severne Bosne razvija se u sklopu jednog šireg, panevropskog fenomena – kulture polja sa urnama. Rana faza odlikuje se uglavnom jednoslojnim naseljima na blagim uzvišenjima u blizini vodenih tokova i stajaćih voda, kao i nekropolama s jedinstvenom pogrebnom praksom pokopavanja kremiranih pokojnika s urnom okrenutom prema dole. Vreme kasne faze razvoja kulture polja sa urnama (9. vek p.n.e.) obeleženo je novom dinamikom naseljavanja. Dolazi do intenzivnog osnivanja novih gradinskih naselja u dolinama reka, ali i do naseljavanja planinskih prostora. Ova naselja pokazuju drugačiju matricu formiranja sa jasnim fortifikacionim elementima na strateški istaknutim pozicijama, dok je u ekonomiji i društvenim odnosima više izražena komunikacija na lokalnom/regionalnom nivou. Na nekropolama ove faze javlja se inhumacija koja označava početak jasne socijalne stratifikacije u pogrebnoj praksi