Yunus Emre Düşüncesinde Ahlâk İlkeleri

Bu çalışmanın konusunu, Yunus Emre’nin tasavvuf sisteminde ahlak ilkelerinin incelenmesi teşkil eder. “Aşk” mefhumu söz konusu sistemde temel yapıtaşı konumundadır. Aşk, insanı hakikî manada insan kılan öğe şeklinde düşünülmekte ve bu çerçevede âşık, ahlaklılık ve kemal sahibi insan-ı kâmile tekabül etmektedir. Buna bağlı olarak ahlak ilkeleri, ahlaklılık ve kemal idealine ilişkin temel kurallar yani kişiyi âşık kılacak temel düsturlar şeklinde düşünülebilir. Yunus Emre’nin görüşlerinden hareketle üç temel ilke ortaya konabilir: Dünya ve ahiret sevgisi yerine Allah sevgisini geçirmek, nefsin düşük mertebelerine karış koymak ve gönlü temizlemek ve son olarak ibadet edip iyi amellerde bulunmak. Bu ilkelerden birincisi ahlak alanındaki erek ve ideal ile irtibatlı iken diğer ikisi bu erek ve ideale ulaştıran yolun esasları şeklinde ele alınabilir. Yunus Emre’nin ilkelerle ilgili görüşleri incelendiğinde onun Allah aşkını gözeten, pragmatizmden çok uzak ve halis niyetle yapılan ibadet ve eylemlere dayalı bir ahlak anlayışı ortaya koyduğu söylenebilir. The subject of this paper is the analysis of moral principles in Yunus Emre’s system of Sufism. The concept of love is in the position of building block in the system in question. Love is regarded as the element that renders human being a real human being, and within this framework, lover corresponds to the perfect human being, who owns morality and perfectness. Accordingly, moral principles can be considered as the basic rules related to the morality and perfectness ideal, that is, the main codes that render person a lover. Based on Yunus Emre’s views, three basic principles can be set forth: To substitute the love of God for the love of world and afterlife, to resist the low stages of soul and to purify heart, and finally, to worship and to do good acts. While the first principle is connected with the end and ideal in the field of morals, the other ones can be considered as the fundamentals of the way that conveys to that end and ideal. When Yunus Emre’s views on the principles are analysed, it can be stated that he presents an account of morals that pays regard to the love of God; that is far away from pragmatism, and is based on the worships and actions done with goodwill