Osmanlı Müelliflerinin Gözünden Yavuz Sultan Selim'in Tahta Çıkışı

Bu çalışma, Osmanlı İmparatorluğu’nun en gözde padişahlarından biri olan Yavuz Sultan Selim’in tahta çıkış öyküsünü, bu dönemde yaşayan ve olaylara şahitlik eden Osmanlı müelliflerinin yazdıkları eserlerin ışığında değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Müellif kelimesi aslen yazar, kitap telif eden anlamlarına gelse de eserlerini inceleyeceğimiz Adai-yi Şîrâzî, Ali Şîrî, Celâl-zâde Mustafa, Hadîdî, İdrîs-i Bidlîsî, Kemalpaşazâde, Keşfî Mehmed Çelebi, Lütfi Paşa ve Matrakçı Nasuh’un Yavuz Sultan Selim ile dönemdaş olduğunu vurgulamak ve ileriki tarihlerde bu olayları kitaplardan okuyarak veya duyduğu kadarıyla aktaran yazarlardan ayırt etmek amacıyla kullanılmıştır. İnceleyeceğimiz eserlerde II. Bayezid’in oğulları arasında yaşça en küçük olan ve babası tarafından desteklenmeyen bir şehzadenin rakipleri arasından öne çıkmasının Gürcistan Seferi, Kızılbaş Hareketleri, Şah Kulu İsyanı ve Çorlu Muharebesi sayesinde mümkün olduğu görülecektir. Yavuz Sultan Selim’in Gürcistan’a ve Safevilere karşı yürüttüğü siyasetle Sünni İslam’ın savunucusu olarak görülmeye başlanması Şiiliğe meyleden kardeşlerini gözden düşürmüştü. Savaşlarda gösterdiği cengâverlikle nam salan Yavuz’un başarıları, onun savaşlardan kaçınan babası ile savaşlarda yararlılık göstermeyen kardeşlerine karşı halk tarafından desteklenmesini sağlamıştı. Sonunda tahta geçmek uğruna kardeşlerin birbirini öldüreceği ve Yavuz’un babasını tahttan zorla indirip onu zehirleyebilme ihtimalinin akıllara geldiği bu olaylar, Selimnâme yazarlarının taraflı bakış açıları ile Tevârih-i Âli Osman yazarlarının olayları aktarış şekilleri mukayese edilerek incelenmiştir. Müelliflerin anlatılarından çeşitli alıntılar yapılarak dönemin genel çerçevesi şekillendirilmiştir