Crude Birth Rate in Croatia: local-scale variability, spatial patterns, and trends from 2001 to 2020

Rad istražuje varijabilnost stope nataliteta stanovništva Hrvatske u prostoru i vremenu od 2001. do 2020. godine. Korišteni su podatci na lokalnoj razini, obuhvaćajući 556 gradova i općina. Dodatno su formirane analitičke jedinice prema tipu i veličini grada/općine te po regijama. Istraživanje je temeljeno na deskriptivnoj statistici i prostornoj statistici (globalni i lokalni Moranov indeks prostorne autokorelacije). Rezultati otkrivaju dva glavna procesa u dugoročnim trendovima nataliteta u Hrvatskoj – konvergenciju na niskoj razini nataliteta i izrazito smanjenje prostorne autokorelacije. Najintenzivnija konvergencija odvijala se između 2009. i 2017. godine, što se uglavnom preklapa s vremenom ekonomske krize. Proces je vidljiv i među regijama. Prostorna autokorelacija smanjivala se od 2001. do 2016. godine nakon čega je blago porasla. U početnim godinama kao glavni uzrok promjena u prostornom obrascu nataliteta nameće se modernizacija, a kasnije ekonomska kriza i iseljenički val. Iz podataka prema veličini lokalnih jedinica razvidan je nastavak polarizacije između centra i periferije.This study investigates the spatio-temporal variability of the Crude Birth Rate in Croatia between 2001 and 2020. The local-scale data covers 556 spatial units. Additionally, the data covers categories by type and size of unit and their respective regions. The study is based on descriptive and spatial statistics (Global and Local Moran\u27s indices). The results reveal two main processes in the long-term trends of birth rates in Croatia: convergence at a low birth rate and a significant decrease in spatial autocorrelation. The most intense convergence took place between 2009 and 2017, mainly overlapping with the economic recession period. The process was also observed at the regional level. Spatial autocorrelation decreased between 2001 and 2016, followed by a slight increase. In the initial years, the main cause could be modernization, and later the economic recession and the subsequent emigration wave that followed Croatia\u27s accession to the European Union. Finally, the continuation of the polarization between the center and the periphery is evident