Autonomie, een humanistisch pleidooi

In de Volkskrant van maandag 27 februari las ik dat wethouders en burgemeesters van GroenLinks in meer dan 45 gemeenten een manifest hebben geschreven met de oproep niet mee te werken ‘aan de bikkelharde gevolgen van het huidige asielbeleid.’ De bestuurders van GroenLinks stellen dat het inhumaan en fout is om gehoor te geven aan de maatregelen die Verdonk heeft opgelegd aan gemeenten die met uitgeprocedeerde asielzoekers te kampen hebben. Verantwoordelijkheid vooronderstelt wederkerigheid. De daarmee gepaard gaande oproep tot autonomie betekent iets anders dan het vermogen om goed voor je belangen op te komen en je eigen zaken goed te regelen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit mijn instapverhaal over de ambtelijke ongehoorzaamheid van de wethouders en burgemeesters. Zij voelen zich verantwoordelijk voor de mensen die door het huidige asielbeleid gedupeerd worden. Als de bestuurders uitsluitend hun ambtelijke plicht hadden gedaan en in die zin hun professionele verantwoordelijkheid hadden genomen, dan was er niets aan de hand geweest. Maar zij geven een normatieve invulling aan hun professionaliteit. Zij laten met andere woorden hun geweten spreken en eisen zodoende binnen het ambtelijke systeem een eigen ruimte op om zich van hun eigen verstand te bedienen en een weloverwogen kritisch oordeel te vellen. Hiermee staan zij in een lange emancipatiegeschiedenis die wij moeten koesteren en revitaliseren om geestelijke weerstand te kunnen bieden tegen de bureaucratische regelgeving waarin mensen verstrikt dreigen te raken en de zuigkracht van de economie waaraan wij dagelijks worden blootgesteld