De mens in de roman

Hoe kunnen wij op een genuanceerde wijze recht doen aan de veelkantigheid van het menselijke bestaan? Zoekend naar een antwoord maak ik eerst een onderscheid tussen verschillende perspectieven, met behulp waarvan de binnenkant en de buitenkant van de mens belicht en begrepen kunnen worden. Vervolgens beargumenteer ik dat er verder gezocht moet worden naar een afwisseling en een dialoog tussen die verschillende perspectieven om een rijk en genuanceerd beeld te kunnen krijgen van de veelkantigheid van de condition humaine. Die perspectiefwisseling komt mijns inziens op een voorbeeldige wijze tot uiting in de dialogische verbeelding van het romaneske discours. Zo probeer ik aan hand van de roman Groepsfoto met dame van Heinrich Böll en de roman Doctor Faustus van Thomas Mann te demonstreren dat de perspectiefwisseling in de romanliteratuur inzicht kan bieden in de gelaagdheid of de veelkantigheid van het menselijke bestaan