Okul Müdürlerinin Kullandıkları Güç Tipleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkide Okula Güvenin Aracı Rolü

This study tests the mediating effect of teachers’ trust in their schools on the effect of power types used by school principals on teachers’ organizational citizenship behaviors. The study was designed as a cross-sectional survey model. Since exploring mediating role of organizational trust was our focus, the mediation model was also tested. The sample of the study consisted of 439 teachers who responded to the online scales and were evaluated from 19.758 teachers working in public schools in Van in 2020-2021. In addition to personal information, Power Type Scale, Organizational Trust Scale in Schools, and Organizational Citizenship Behavior Scale were used to gather data. In the study, mean and standard deviation values were calculated. To determine the relationship between variables, correlational analysis was performed. Path analysis was also used to test the structural equation model. Results revealed that teachers who work with school principals using personal or reward power have high trust in their schools, whereas legitimate power is not a significant predictor of school trust and coercive power is a low predictor of school trust. Results also mirror that teachers who have a high sense of trust in their schools report more organizational citizenship behaviors. The direct relationship between the use of power and organizational citizenship behavior was not found significant. As a result of the indirect effect of teachers’ trust in their schools in case of school principals’ use of personal, reward, legitimate or coercive power, the total effect size between these two variables was found to be significant. This study adds nuance to the literature by suggesting that the behaviors of school principals influence the perception of trust in school and that this perception is reflected in teachers’ behaviors.Bu araştırma, okul müdürlerinin kullandıkları güç tiplerinin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde öğretmenlerin okullarına karşı duyduğu güvenin aracılık etkisini test etmektedir. Araştırma tarama deseninde olup ilişkisel ve kesitsel modelde tasarlanmıştır. Araştırmada örgütsel güvenin aracılık rolü de incelendiği için aracılık modeline de başvurulmuştur. Araştırmanın örneklemini, 2020-2021 yılında, Van ilindeki resmi okullarda görev yapan 19.758 öğretmenden çevrimiçi olarak uygulanan ölçeklere yanıt veren ve değerlendirmeye alınan 439 öğretmen oluşturmuştur. Veri toplama araçlarında kişisel bilgilerin yanı sıra Güç Tipi Ölçeği, Okullarda Örgütsel Güven Ölçeği ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmış, değişkenler arası ilişkiyi saptamak için korelasyon analizi ve yapısal eşitlik modelini test etmek için yol analizi yapılmıştır. Araştırmada, kişisel veya ödül gücü kullanan okul müdürleriyle çalışan öğretmenlerin okullarına karşı yüksek güven duydukları, buna karşın yasal gücün okula güvenin anlamlı bir yordayıcısı olmadığı ve zorlayıcı gücün de okula güveni düşük düzeyde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen bir diğer sonuç okullarına karşı güven duygusu yüksek olan öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının da yüksek olduğu yönündedir. Araştırmada güç kullanımı ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki doğrudan ilişki anlamlı bulunmamıştır, ancak gerek kişisel veya ödül gücü, gerek yasal veya zorlayıcı güç kullanımı durumunda öğretmenlerin okullarına karşı duydukları güvenin meydana getirdiği dolaylı etki sonucunda bu iki değişken arasındaki toplam etki büyüklüğü anlamlı bulunmuştur. Bu araştırma, okul müdürlerinin davranışlarının okula ilişkin güven algısını nasıl etkilediğini ve oluşan bu algının öğretmen davranışlarına nasıl yansıdığını göstermesi bağlamında eğitim yönetimi alanyazınına katkı sunmaktadır