Postępowanie diagnostyczno–terapeutyczne u chorych na nowotwory z bólem: zalecenia Grupy Ekspertów Polskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej, Polskiego Towarzystwa Badania Bólu i Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej

W celu opracowania zaleceń postępowania diagnostyczno–terapeutycznego u chorych na nowotwory z bólem dokonano przeglądu narracyjnego literatury w Bazach PubMed i Cochrane w latach 2000–2022. Powołano Grupę Ekspertów trzech towarzystw naukowych, która dokonała przeglądu literatury i sformułowała zalecenia, przedstawiając siłę rekomendacji i jakość dowodów naukowych. Dla uzyskania optymalnego efektu terapii przeciwbólowej chorzy na nowotwory wymagają kompleksowej oceny klinicznej bólu, z dokładnym rozpoznaniem patomechanizmu, natężenia i wzorca czasowego dolegliwości bólowych (ból stały i przebijający – epizodyczny). Ocena bólu powinna uwzględniać inne objawy, choroby współistniejące, zaburzenia w wymiarze psychologicznym, społecznym i duchowym, które mogą powodować cierpienie chorych i wystąpienie bólu totalnego. Istotne znaczenie odgrywa leczenie przeciwnowotworowe miejscowe i systemowe, które może wywołać, bądź nasilać dolegliwości bólowe wywołane chorobą nowotworową, bądź innymi schorzeniami. U chorych na nowotwory i z bólem przewlekłym w przebiegu innych chorób standardem jest postępowanie oparte o algorytm drabiny analgetycznej WHO, uzupełnione o postepowanie niefarmakologiczne. Zalecana jest indywidualizacja leczenia bólu, w zależności od sytuacji klinicznej konkretnego pacjenta. Należy także dążyć do zapewnienia skutecznego leczenia innych objawów towarzyszących chorobie nowotworowej. Włączenie leczenia specyficznego dla patomechanizmu, wzorca czasowego i natężenia bólu zwiększa skuteczność i istotnie skraca czas niezbędny do osiągnięcia skutecznej analgezji, ponadto przyczynia się do zmniejszenia nasilenia i częstości występowania działań niepożądanych stosowanych analgetykó