Sjálfræði og velferð í þjónustu við einstaklinga með miklar stuðningsþarfir

Saga málefna fatlaðs fólks á 20. öldinni er lituð af valdleysi, forræðishyggju og stofnanavæðingu með þeim afleiðingum að fötluðu fólki hefur verið neitað um að nýta mannréttindi sín til jafns við aðra , einkum þegar kemur að réttinum til sjálfstæðis. Síðustu áratugi hafa hlutirnir þó breyst til batnaðar vegna mannréttindabaráttu fatlaðs fólks sem á endanum skilaði af sér samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Í samningnum er tryggt að fatlað fólk hefur mannréttindi til jafns við aðra og þar með fullt sjálfræði. Áður var litið á sjálfráða einstakling sem einhvern sem væri sjálfum sér nógur en með hugmyndum um aðstæðubundið sjálfræði er skilningurinn orðinn félagslegri og gerir ráð fyrir samskiptum við aðra þegar sjálfræði er skoðað. Þessar breytingar hafa fært málefni fatlaðs fólks til betra horfs en jafnframt hefur komið í ljós að togstreita getur myndast milli sjálfræðis einstaklinga og velferðarskyldu þjónustuveitenda. Starfsfólk sem sinnir stuðningsþjónustu lendir oft í þeim aðstæðum að þurfa að ákveða hvort gildi vegur þyngra, velferð eða sjálfræði einstaklingsins. Í ritgerðinni er skoðað hvernig er best að veita þjónustu við fólk með miklar stuðningsþarfir sem miðar að velferð en virðir um leið sjálfræði þjónustunotenda. Skoðuð er sú togstreita sem getur myndast mill sjálfræðis og velferðar og þeir þættir sem geta ýtt undir að og leiðir til að veita starfsfólki leiðir til að meta betur hvort gildið, sjálfræði eða velferð, á að vega meir þegar slík togstreita kemur upp. Niðurstaðan er að slíka togstreita mun þó alltaf vera til staðar þar sem sjálfræði og velferð eru það mikilvæg fyrir virði manneskjunnar að ekki er réttlætanlegt að kasta öðru gildinu fyrir hinu. Fræðsla um sjálfræði, velferð og þá hagsmuni einstaklingsins sem eru undir í aðstæðum sem slík togstreita myndast er því nauðsynleg til að allsherjar hagsmunir fatlaðs fólks séu virtir