Het verknopen van verleden, heden en toekomst: reflecties vanuit een stedelijke sociaal-artistieke praktijk

In 2003 formuleerde UNESCO de bijzondere ambitie om immaterieel cultureel erfgoed te borgen. Daarmee trok ze niet alleen de definitie van erfgoed open van monumenten en voorwerpen naar ook tradities, sociale gebruiken, rituelen, vaardigheden en traditionele ambachten, maar vestigde ze ook de aandacht op het levend houden, voortdurend opnieuw creëren en overdragen van dit erfgoed van generatie op generatie. In dit artikel willen we nagaan wat zo’n brede omschrijving en overdracht van erfgoed concreet (kunnen) betekenen in een stedelijke context die gekenmerkt wordt door sociale ongelijkheid en diversiteit. We exploreren daarvoor de potentiële rol van een sociaal-artistieke praktijk in het borgen van textiel(kunst) als een vorm van immaterieel cultureel erfgoed, in de Gentse wijk Rabot. In deze praktijk vormden het breed (h)erkennen en verbinden van textielkennis en –kunde letterlijk en figuurlijk de rode draad. Een groep vrouwen van voornamelijk Turkse origine en enkele kunstenaars bliezen er een tot dan toe verwaarloosde techniek nieuw leven in. Gaandeweg, in het gezamenlijk verkennen en tonen van hun onverwachte en verfrissende interpretaties en creaties, creëerde het project “Made by Oya” nieuwe mogelijkheden en kwamen complexe uitdagingen bovendrijven in het samenbrengen van verhalen, tradities, benaderingen, en in het verbinden van het verleden, het heden en de (mogelijke) toekomst van deze buurt en haar bewoners. We staan stil bij de inherente gelaagdheid en ambiguïteit van dit participatief project en bespreken uitgebreid de rol van de professional. We argumenteren dat deze niet zo maar te vatten is in een procedure of methode, maar net getypeerd wordt door een continue zoektocht waarin grenzen tussen mensen, structuren en bureaucratieën al dan niet bewust worden bevraagd en (soms zelfs) overschreden. In deze grenservaringen schuilen ongekende mogelijkheden, maar evenzeer valkuilen en doodlopende wegen.In 2003 formuleerde UNESCO de bijzondere ambitie om immaterieel cultureel erfgoed te borgen. Daarmee trok ze niet alleen de definitie van erfgoed open van monumenten en voorwerpen naar ook tradities, sociale gebruiken, rituelen, vaardigheden en traditionele ambachten, maar vestigde ze ook de aandacht op het levend houden, voortdurend opnieuw creëren en overdragen van dit erfgoed van generatie op generatie. In dit artikel willen we nagaan wat zo’n brede omschrijving en overdracht van erfgoed concreet (kunnen) betekenen in een stedelijke context die gekenmerkt wordt door sociale ongelijkheid en diversiteit. We exploreren daarvoor de potentiële rol van een sociaal-artistieke praktijk in het borgen van textiel(kunst) als een vorm van immaterieel cultureel erfgoed, in de Gentse wijk Rabot. In deze praktijk vormden het breed (h)erkennen en verbinden van textielkennis en –kunde letterlijk en figuurlijk de rode draad. Een groep vrouwen van voornamelijk Turkse origine en enkele kunstenaars bliezen er een tot dan toe verwaarloosde techniek nieuw leven in. Gaandeweg, in het gezamenlijk verkennen en tonen van hun onverwachte en verfrissende interpretaties en creaties, creëerde het project “Made by Oya” nieuwe mogelijkheden en kwamen complexe uitdagingen bovendrijven in het samenbrengen van verhalen, tradities, benaderingen, en in het verbinden van het verleden, het heden en de (mogelijke) toekomst van deze buurt en haar bewoners. We staan stil bij de inherente gelaagdheid en ambiguïteit van dit participatief project en bespreken uitgebreid de rol van de professional. We argumenteren dat deze niet zo maar te vatten is in een procedure of methode, maar net getypeerd wordt door een continue zoektocht waarin grenzen tussen mensen, structuren en bureaucratieën al dan niet bewust worden bevraagd en (soms zelfs) overschreden. In deze grenservaringen schuilen ongekende mogelijkheden, maar evenzeer valkuilen en doodlopende wegen.A