Mogućnosti i problemi primene navodnjavanja u Republici Srbiji

Navodnjavanje ima strategijsku ulogu u procesu razvoja polјoprivrede. Kao meliorativna mera, posebno u današnjim klimatskim uslovima, predstavlјa činilac stabilne polјoprivredne proizvodnje. Bez njegove primene nemoguće je postići visoke i ekonomski opravdane prinose. Povolјni klimatski i zemlјišni potencijali za intenzivnu polјoprivrednu proizvodnju u Republici Srbiji još uvek nisu u pravoj meri iskorišćen. Predmet istraživanja u ovom radu je analiza važnijih načina navodnjavanja na određenim polјoprivrednim površinama, zatim, izvori korišćenja vode, kao i objekati i uređaji za navodnjavanje. Osnovni cilј je da se istraže mogućnosti veće primene navodnjavanja, kao i problemi i potencijalni rizici ulaganja u sisteme za navodnjavanje. U Republici Srbiji navodnjava se ukupno 159.587 ha površina na 186.231 polјoprivrednih gazdinstava (RZS, 2022). Od toga, navodnjavanje je dominantno u Vojvodini, što čini 47% od ukupno navodnjavanih površina, odnosno 74.705 ha površina na 20.057 polјoprivrednih gazdinstava. Primena navodnjavanja u Srbiji jako zaostaje za svim susednim zemlјama i zemlјama u svetu i ne zadovolјava potrebe stabilne i efikasne polјoprivredne proizvodnje. Postojeći sistemi se ni u pogledu normi navodnjavanja ne koriste u optimalnom kapacitetu. Procenjuje se da je stepen njihovog korišćenja oko 50-60% od raspoloživih kapaciteta. Najčešći uzroci nedovolјnog stepena korišćenja već postojećih irigacionih sistema su: nepovolјni položaj polјoprivrede u odnosu na druge delatnosti privrede, nedovolјna opremlјenost gazdinstava, na kojima ima oprema za navodnjavanje, dodatnim sredstvima za proizvodnju, i uopšte, nedovolјno je ulaganje finansijskih sredstava za održavanje uređaja i pogon sistema za navodnjavanje