TÜRKÇE AKADEMİK METİNLERDE ÜSTSÖYLEMSEL ADLARIN BİÇİMBİRİMSEL GÖRÜNÜMLERİ

Metinile bağlam arasında ilişki kuran aynı zamanda kişilerarası bir özellik içerenüstsöylem, son yıllarda akademik yazılarda büyük ilgi görmektedir. İkna ediciiddialarda bulunmanın altında yatan dinamik etkileşimler hakkında bilgivermekte önemli bir araç olan üstsöylem modelinde adların işlevleri ile ilgiliçok az bilgiye yer verilmektedir. Üstsöylemsel adlar; üstsöylem modelindeki buboşluğu doldurmak için adların retorik işlevlerini model ile eşleştirmektedir. Bubağlamda ad seçimi, yazarın okuyucuyu ikna etmek için okuyucunun metni nasılanlaması gerektiği ile ilgili bir değerlendirme sunan ve okuyucuya karşıyazarın güvenirliğini değerlendiren ögedir. İletinin başlangıç noktasınıoluşturan ve okurun iletiyi verilen biçimde kabul etmesini isteyen böylece deanlaşmazlığı önleyen yazar duruşu, söylemi yapılandırmanın ötesinde okurunsöylem ile ilgili yorumunu da etkisi altına almaya çalışmaktadır. Yazar, metindebu duruşu adlaştırma sürecinde bir baş ad ile gerçekleştirmekte ve önermeyeyönelik konumunu belirlemektedir. Bu çalışmada, araştırma makalelerindekullanılan üstsöylemsel adların aldığı biçimbirimlerin görünümleri vesözcükdilbilgisel özellikleri ele alınmaktadır. Bu kapsamda çalışmanınveritabanı 2022 yılında Dergipark’ta yer alan doğa bilimlerinden kimya veelektrik mühendisliği,  insan ve toplumbilimlerinden ise felsefe ve pazarlama alanlarında yazılmış olan araştırmamakalelerinden oluşmaktadır. Söz konusu her bir alan için ortalama 20 binsözcük olacak biçimde toplamda 83.335 sözcükten oluşan bir veritabanıincelenmiştir. Çalışmanın sonucunda araştırma makalelerinde kullanılanüstsöylemsel adların biçimbirimsel görünümleri ve sözcükdilbilgisel özellikleribetimlenecek ve alanlararası karşılaştırma yapılacaktır.