Lesgeven in het praktijkonderwijs en opleiden naar zelfstandigheid:Een observationeel onderzoek in lessen hout- en metaalbewerking

De leerlingenpopulatie in het praktijkonderwijs (PrO) wordt gevormd door 12-18 jarigen met een (licht) mentale achterstand. Het voornaamste doel van het praktijkonderwijs is leerlingen te leren zelfstandig een beroep uit te oefenen. Er is echter twijfel aan de effectiviteit van het lesgeven van de docenten (Blik & Harskamp, 2005). In het onderhavige onderzoek is nagegaan in hoeverre docenten praktijkonderwijs groepsgewijze dan wel individuele instructie geven en in dit laatste geval of zij volgens een expliciet instructiemodel te werk gaan. Bovendien is gekeken in hoeverre de leerlingen zelfstandig werken en wat de kwaliteit is van hun praktische opdrachten. Er zijn lesobservaties uitgevoerd in het tweede leerjaar bij 38 techniek docenten. Alle docenten kregen dezelfde en opdrachten voor de leerlingen. Het blijkt dat de meeste docenten (58%) onderwijs gaven in de vorm van hulp aan individuele leerlingen. Docenten zetten de leerlingen na een korte introductie direcht aan het werk. Leerlingen stelden vervolgens veel hulpvragen en wachtten op aanwijzingen van de docent. Slechts weinig leerlingen kwamen tot het zelfstandig vervaardigen van het werkstuk. De overige 42% van de docenten maakte gebruik van groepsinstructie. De docenten bespraken of demonstreerden een plan voor het maken van het werkstuk en vervolgens gingen de leerlingen aan het werk. De actieve leertijd is na groepsinstructie beduidend hoger en het aantal hulpvragen van leerlingen is duidelijk lager dan wanneer alleen individuele hulp wordt gegeven. Opvallend is dat de kwaliteit van de eindproducten bij groepsinstructie aanzienlijk hoger is dan bij individuele hulp. Het onderzoek besluit met aanbevelingen voor vervolgonderzoek