(Krytyczna) analiza dyskursu a (krytyczna) analiza gender : zarys synergii teoretycznej i metodologicznej[(Critical) discourse and (critical) gender analysis: towards a theoretical and methodological synergy]

This paper aims at highlighting the importance of (critical) discourse studies for contemporary social research. By looking closely at critical discourse analysis (CDA) as one of the leading paradigms within the critically-oriented discourse research, this work emphasises the importance of both theoretical and empirical impact of CDA on studies located within the paradigm of feminist gender studies. After pointing out diverse theoretical and methodological synergies between (critical) feminist gender- and discourse-research, the paper exemplifies these synergies by means of case study of the constructions of motherhood/fatherhood in the Polish public discourse. As the paper shows, such, and other, CDA-based theoretical and methodological synergies applied in practice might, in fact, be pivotal for the development of both academic reflections and social understandings of gender (and parent) roles in contemporary society.Niniejsze opracowanie, mające charakter teoretyczno-empiryczny, ma na celu wykazanie nie tylko ważności badań nad dyskursem dla nauk społecznych, lecz również wskazanie użyteczności heurystycznej podejścia wypracowanego w (szerszym ujęciu) obszarze krytycznej analizy dyskursu (KAD), ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy dyskursywno-historycznej (w węższym ujęciu). Celem artykułu jest wykazanie możliwości zastosowania metodologii wypracowanej w obszarze KAD-u do badań problemów lokowanych w paradygmacie wyznaczonym refleksją feministyczną. Analiza tekstu, ujmowanego jako instrumentalne studium przypadku, stanowi przykład możliwego zastosowania metodologii KAD-u w badaniach nad (nieoczywistymi) kwestiami ważnymi dla tego, jak dyskursywnie definiujemy męskość i kobiecość oraz jak konstruujemy wizje ról matki/ojca