COVID-19 pandemisi psikotik bozukluk hastalarını nasıl etkiledi? Özkıyım düşünceleri ve girişimi

Amaç:COVID-19pandemisi önemli ölçüde psikososyal strese neden olmuştur. Artanpsikososyal stresin şizofreni hastalarını hem genel topluma göre daha fazla etkilediğihem de hastaların psikiyatrik belirtilerinde artışa neden olduğu düşünülmüştür.Bu araştırmanın amacı pandemiye bağlı olarak artan psikososyal stresin şizofrenive diğer psikotik bozukluk hastalarında özkıyım düşünce ve girişimlerinietkisini incelemektir. Yöntem:AraştırmaHaziran 2021-Mayıs 2022 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi PsikiyatriAnabilim Dalı Psikotik Bozukluklar Birimi’nde yürütülmüştür. Araştırmaya ICD-10şizofreni ve diğer psikotik bozukluk tanılı hastalar alınmıştır. Pandemibaşlangıcı olan Mart 2020 sonrasındaki COVID bilgileri ve psikotik bozuklukklinik bilgileri sorgulanmıştır. İstatistiksel analizler SPSS 24.0 kullanılarakki-kare, t testi ve lojistik regresyon ile yapılmıştır.İstatistikanlamlılık düzeyi p<0.05 kabul edilmiştir.Bulgular:Araştırmaya135 hasta (75 şizofreni, 25 şizoafektif ve 35 diğer psikotik bozukluklar)katılmıştır. Hastaların %63’ü (s: 85) erkekti; yaş ortalaması 46,0 (standartsapma [SS]: 13,2) yıldı. Hastaların %37’si (s: 50) COVID sürecinde en az birkez özkıyım düşüncesi olduğunu ve %4,4’ü (s: 6) özkıyım girişiminde bulunduğunubelirtti. Özkıyım düşünceleri erkeklerde (olasılıklar oranı [OO]: 2,8 ve %95güven aralığı [GA]: 1,2-6,4); pandemi sürecinde psikotik alevlenmesi olanlarda(OO: 2,7 ve %95 GA: 1,3-5,9); hiç evlenmemiş olanlarda (OO: 3,0 ve %95 GA:1,2-7,7); yatış sayısı daha fazla olanlarda (β: 0,25 ve standart hata [SH]: 0,9);COVID şüphesi ile test olanlarda (OO: 3,5 ve %95 GA: 1,6-7,9); pandemisürecinden daha fazla etkilenenlerde (OO: 3,8 ve %95 GA: 1,6-8,6); esrarkullananlarda (OO: 4,0 ve %95 GA: 1,1-15,0) daha yüksekti. Pandemi dönemindekiözkıyım düşünceleri ile tabı, kullanılan antipsikotik sınıfı, ailedepsikiyatrik hastalık yükü ve önceki özkıyım girişimi ile anlamlı ilişki saptanmadı.Sonuç:Pandemisırasında artan psikososyal stres, özellikle sosyal desteği daha düşük olan,afektif belirtileri daha yüksek olan, hastane yatışı daha fazla olan ve pandemiönlemlerinden daha fazla etkilendiğini bildiren psikotik bozukluk hastalarınıdaha fazla etkilemiş olabilir. Bu nedenle özellikle bu tür özellikler taşıyanhasta gruplarının zorlu toplumsal süreçlerde daha yakın izlenmesi uygunolabilir.