TEMEL BİLİMLER ALANINDA YAZILMIŞ TÜRKÇE ARAŞTIRMA YAZILARINDA BİLGİSELLİK VE KAÇINMA

Son dönemde bilimsel metinler üzerine yapılan tanıtsallık ve üstsöylem araştırmalarıbu metin türünün salt gerçekliği yansıttığı görüşünden uzaklaşarak bir ikna metniolarak değerlendirilmesi gerektiğine işaret etmektedir. Buna göre, bilimsel metinyazarları metin boyunca okuyucularını araştırmalarının özgünlüğü, kullandıklarıyöntem ya da verilerin uygunluğu gibi konularda ikna etmeye çalışmakta ve bu edimigerçekleştirilebilmek amacıyla birçok farklı strateji kullanmaktadırlar. Yazardilbilgisel ya da sözcüksel kullanımlarla metninde sunduğu önermeninkesinlik/güvenilirliğini kodlamakta ve bu kesinlik/güvenilirlik önerme kipliği altındabilgisellik ve tanıtsallık karşıtlığı arasında değerlendirilmektedir. Bu çalışmanınamacı Temel Bilimler alanında (Biyoloji, Fizik, Kimya ve Matematik) yazılmışTürkçe araştırma makalelerinde bilgiselliğin nasıl kodlandığını betimlemektir. Buamaçla çalışmada Temel Bilimler alanında yazılmış 36 bilimsel metinden oluşan birveri tabanı kullanılmıştır. Bu veri tabanında Hyland’ın (2005b) üstsöylem modelindekişilerarası üstsöylem çerçevesinde kaçınma işlevine karşılık gelen –Abil+-Ir ilesunulan bilgisel kullanımlar ile bu kullanımların dört ayrı disiplini temsil edenmetinlerdeki görünümleri ve metin içi bölümlerdeki dağılımları betimlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Bilimsel metinler, araştırma makaleleri, üstsöylem, tanıtsallık,bilgisellik, kaçınma