De machines van Justitie: vijftien jaar elektronisch toezicht in België

Het elektronisch toezicht bestaat vijftien jaar in België. Na een wat aarzelende start is het elektronisch toezicht de afgelopen jaren uitgegroeid tot één van de belangrijkste modaliteiten van strafuitvoering in ons land. Het aantal enkelbanden en ondertoezichtgestelden stijgt jaar na jaar. De toepassingsmogelijkheden dijen almaar verder uit, van de strafuitvoering naar de voorlopige hechtenis, en mogelijk binnenkort ook naar de fase van de straftoemeting. Intussen wordt volop geëxperimenteerd met nieuwe technologieën, zoals spraakherkenning en GPS. Maar tot op welke hoogte lost het elektronisch toezicht de hoge verwachtingen in? Het Rekenhof en het Europese antifoltercomité stelden vast dat de druk op de Belgische gevangenissen niet verdween met het elektronisch toezicht. Integendeel: terwijl het aantal enkelbanden steeg, nam ook de gevangenispopulatie in versneld tempo toe. Bovendien lijken kwaliteitsvolle selectie en begeleiding het almaar meer te moeten afleggen tegen de macht van het getal: wordt de samenleving daar werkelijk beter van? Bovenal roept de snelheid waarmee tezelfdertijd op zovele verschillende fronten – regelgeving, uitvoeringspraktijk en technologie – aan het elektronisch toezicht wordt gesleuteld vragen op bij direct betrokkenen en de buitenwereld. Zijn de dagen van het ooit zo geroemde ‘Belgische model’, gestoeld op een evenwichtige mix van technologie en professionele begeleiding, definitief geteld