Presenteeism – (Not) new phenomenon in the occupational environment

Prezentyzm - rozumiany jako obecność w pracy mimo choroby - wbrew pozorom nie jest nowym zjawiskiem. Dopiero jednak od niedawna przykuwa ono uwagę badaczy i praktyków, którzy koncentrowali się głównie na problemie absencji pracowniczej. Generalnie prezentyzm postrzegany jest jako zjawisko negatywne i generujące ogromne koszty dla pracodawców - większość badań w tym obszarze skupia się na obniżonej produktywności pracowników, którzy wykonują swoje obowiązki zawodowe mimo odczuwanych dolegliwości. Wciąż jednak niewiele wiadomo na temat wyznaczników obecności w pracy w czasie choroby oraz jej innych - niż redukcja produktywności - skutków zarówno dla jednostki (pracownika), jak i organizacji. W Polsce wciąż nieliczne są doniesienia naukowe na ten temat. W numerze 3/2013 czasopisma pojawił się tekst przybliżający to zjawisko. W niniejszym artykule prezentyzm nie jest utożsamiany z nieefektywną obecnością w pracy, ale przedstawiono to zjawisko w szerszej perspektywie uwarunkowań indywidualnych i kontekstualnych. W artykule postuluje się także, by nie pejoratyzować prezentyzmu poprzez utożsamianie go ze spadkiem efektywności pracy i oddzielić zjawisko nieobecności w pracy mimo choroby czy niedyspozycji od jego ewentualnych negatywnych i pozytywnych skutków. Niniejszy artykuł przedstawia aktualny stan wiedzy na temat prezentyzmu. Omówione zostały w nim takie zagadnienia, jak problemy ze zdefiniowaniem zjawiska, sposoby badania, częstość jego występowania, uwarunkowania oraz konsekwencje prezentyzmu. Med. Pr. 2013;64(6):847–861Presenteeism, understood as being at work while ill, is not a new phenomenon. However, not long ago it has become an object of researchers' interest. Formerly, they focused mainly on absenteeism. In general, presenteesim is perceived as negative and very costly for employers. The majority of scientific studies refer to the problem of employees' productivity reduced due to their attending work despite being ill, but the knowledge about presenteeism's causes and effects (other than decreased productivity) for both, the employee and the organisation, is still very limited. Especially in Poland there are very few scientific reports on this issue. However, the paper on presenteeism published recently (the 3/2013 issue of this Journal) defined this phenomenon as a noneffective presence at work. The authors postulate to avoid pejorative connotation of this term by equating presenteeism with loss of productivity, and to separate this phenomenon from its possible negative and positive consequences. Thus, this paper aims at presenting current state of the art on this phenomenon, including such issues as definitional problems, measures and frequency of presenteeism, as well as its causes and consequences. In this paper presenteeism is presented in a wider perspective of its individual and contextual determinants. Med Pr 2013;64(6):847–86