Hemşirelik Öğrencilerinde Kas İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Risk Faktörlerinin Biyopsikososyal Açıdan Araştırılması

ÖzetGirişve Amaç: Toplumdasık görülen kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları kişilerin yaşam kalitesini veaynı zamanda fiziksel, psikolojik ve sosyal yönden etkileyen çok boyutlu birkavramdır. Geleceğin hemşireleri olan bugünün hemşirelik öğrencilerininklinik uygulamalı derslerde hastaya pozisyon verme, hastayı çevirme, kaldırmagibi uyguladıkları hemşirelik girişimlerinin ergonomik açıdan sıkıntıoluşturacak durumları ve bu durumlara neden olan öğrencilerin yanlış ya daeksik bilgilerini saptamak ve öğrencilerinmaruz kaldığı kas-iskelet rahatsızlıkları ile biyopsikosoyal faktörlerarasındaki ilişkiyi saptamak çok önemlidir. Bu nedenle bu çalışmanınamacı, üniversitede öğrenim gören hemşirelik öğrencilerinin kas iskelet sistemirahatsızlıkları ve risk faktörlerinin biyopsikososyal açıdan araştırmaktır.Gereçve Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipteçalışmadır. Çalışmanın evrenini, Türkiye’de herhangi bir üniversitede öğrenimgören hemşirelik öğrencileri oluşturdu. Veriler, Şubat-Nisan 2022 tarihleriarasında online olarak tasarlanan veri toplama formlarıyla toplandı. Katılımcıbilgi formu, Genişletilmiş Nordik Kas İskelet Sistemi Anketi, UluslararasıFiziksel Aktivite Anketi, Hemşirelik Öğrencileri için Algılanan StresiBiyopsikososyal Cevap ve Stresle Başetme Davranışları Ölçekleri veri toplamaformlarını oluşturdu.  Toplanan veriler,SPSS paket programında tanımlayıcı ve ilişki arayıcı testlerle (Ki-kare,t-test, logistic regression) analiz edildi. Bulgular:Türkiye’ninfarklı illerinde öğrenim gören (Amasya, Kütahya, Kocaeli, Adıyaman, İstanbul,Antalya, Şırnak, Balıkesir, Kırklareli) toplamda 213 hemşirelik öğrencisiçalışmaya katıldı. Öğrencilerin 18’i (%9) birinci, 88’i (%41) ikinci, 30’u(%14) üçüncü ve 77’si (%36) dördüncü sınıftır. Çoğunluğu kadın (%78) olan katılımcılarınortalama yaşları 21 (sd:1.77, aralık:18-35), ortalama vücut kitle indeksleri22.08’dir (sd:3.31, aralık:15.89-38.22). Öğrencilerin %80’i (n=171) hayatlarıboyunca, %62’si (n=132) en az bir vücut bölgesinde kas-iskelet sistemirahatsızlığı geçirdiklerini raporladılar. Son 12 aydaki rahatsızlıklar ensıklıkla sırt (%41), boyun (%33) ve bel (%33) bölgesinde rapor edildi. Semptomlargünlük aktiviteleri etkiledi (%32), sağlık hizmetleri alındı (%17) ve ilaçkullanıldı (%32). Katılımcılara ağrılarının kaynakları sorulduğunda, çoğunluğuboş vakit aktivitelerinden kaynaklandığını, en az kısım hemşirelik bakımhizmetlerinden kaynaklandığını belirtti. Yüksek seviye fiziksel aktivite son 12ayda rapor edilen KİSR ile ilişkilendirilmiştir. Kadın öğrenciler erkeköğrencilere kıyasla daha fazla boyun, omuz ve sırt ağrısı yaşamaeğilimindedirler. Yaş, boyun ve kalça ağrısı ile pozitif ilişkilendirilmiş,artan yaşla birlikte daha sıklıkla görülmektedir. Hastaya bakımdan ve ortamdankaynaklı stres kalça ağrılarıyla negatif ilişkilendirilmiştir, artan streslebirlikte daha az sıklıkla kalça ağrısı bulundu. Sosyal biyopsikososyal faktörkalça ağrısıyla pozitif ilişkilendirilmiştir, zayıf sosyal biyopsikososyaldurumla birlikte daha fazla sıklıkla kalça ağrısı bulundu.Sonuç:Öğrencilerin vücut bölgelerindeki ağrılarınyerlerinin farklı olduğu ve bu ağrıların farklılıklarının yaş, cinsiyet, vücutkitle indeksi, stres gibi çeşitli biyopsikososyal faktörlerle doğrudan ya dadolaylı olarak ilişkili olduğu saptandı. AnahtarSözcükler: Biyopsikososyalfaktörler, hemşirelik öğrencileri, kas iskelet sistemi rahatsızlıkları, klinik uygulama.