Uznanie za zmarłą osoby zaginionej w związku z wojną lub działaniami wojennymi w świetle przepisów wprowadzających

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021W niniejszym artykule poruszone zostały zagadnienia związane z zaginięciem spowodowanym wojną lub działaniami wojennymi, czyli kwestie uregulowane w przepisach wprowadzających kodeks cywilny. Jest to materia dosyć specyficzna, po pierwsze z uwagi na fakt okoliczności jej zastosowania, a po drugie, położenia przepisów tę instytucję określających (przez to trochę zapomnianą). Jak się bowiem okazuje, wbrew dosyć powszechnemu myśleniu, iż przepisy te miały związek wyłącznie z drugą wojną światową, mają one potencjalnie zastosowanie do wszystkich konfliktów zbrojnych, w trakcie których dochodzi do zaginięć. Opracowanie zawiera analizę przesłanek zastosowania art. XXVIII-XXX przepisów wprowadzających, wskazując przy tym na odmienność okoliczności regulowanych poszczególnymi przepisami (mimo czasami pojawiających się wątpliwości w tej materii) oraz odwołując się do poprzednio obowiązujących regulacji przede wszystkim Prawa osobowego z 1946 r., z których obecna regulacja przejęła praktyczne wszystko.University of Białystok, Faculty of Law, Department of Civil Law, Institute of Civil LawBartoszewicz A., Postępowanie o uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu, Warszawa 2007.Bartoszewicz A., Przesłanki materialnoprawne uznania za zmarłego i stwierdzenia zgonu w prawie polskim na tle prawno porównawczym, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2005, nr 4.Bierzanek R., Wojna a prawo międzynarodowe, Warszawa 1982.Grzybowski S., System prawa cywilnego, część ogólna, Warszawa 1974.Kondek J.M., (in:) K. Osajda (ed.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Warszawa 2013.Koziej S., Teoria sztuki wojennej, Warszawa 2011.Lowe K., Dziki kontynent. Europa po II wojnie światowej, Poznań 2013.Różański I., Prawo osobowe. Postępowanie o ubezwłasnowolnienie – postępowanie o uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu. Komentarz, Kraków 1946.Strzebińczyk J., (in:) E. Gniewek, P. Machnikowski (eds.), Kodeks cywilny. Komentarz, ed. 5, Warszawa 2013.Zylber W., Unifikacja przepisów o uznaniu za zmarłego i stwierdzeniu zgonu (jej zalety i braki), „Państwo i Prawo” 1946, nr 1.273