Free economy and a strong state: what failed?

Cel – Artykuł zwraca uwagę na oryginalne stanowisko ordoliberalnej ekonomii, że orientacja intelektualna przeciwstawiająca rynek państwu jest fałszywa. Ma na celu pokazanie, dlaczego tak jest w obliczu wyzwania, jakim stał się kryzys gospodarczy. Metoda – Treść opiera się na przeglądzie idei czołowych przedstawicieli kierunku. Materiał organizuje podstawowa przesłanka ordoliberalizmu: wolna gospodarka i silne państwo są ze sobą związane i są od siebie zależne. Wnioski – Rekonstrukcja i przyjęcie stanowiska ordoliberałów pomaga ustosunkować się do międzynarodowego kryzysu finansowo-gospodarczego lat 2008–2009. Skłania do wniosku, że po doświadczeniu tego kryzysu koncentracja prywatnej siły ekonomicznej nie uległa ograniczeniu, co zaburza wolną gospodarkę, a państwo nadal ulega rywalizującym siłom społecznym, co zgodnie z przyjętą perspektywą świadczy o jego słabości. Oryginalność/wartość/implikacje/rekomendacje – Rozważania wychodzą poza podział państwo – rynek, utrwalony w umysłach wraz z rozwojem ekonomii w głównym nurcie. Jest to perspektywa poznawcza stosunkowo mało znana w Polsce mimo tego, że ordoliberalna ekonomia znalazła odbicie w polityce gospodarczej jako teoria społecznej gospodarki rynkowej, do której z kolei odwołuje się konstytucja naszego państwa.Purpose – The article elaborates on an ordoliberal idea that contradiction between market and the state constitutes a false direction of thinking, and tries to show why it is so, in particular, when combating economic crisis is at stake. Research method – This is a review of literature authored by leaders of the ordoliberal stream of thought. Contents have been organized around the fundamental ordoliberal premise that free economy and strong state are intertwined and dependent on each other. Results – Reconstruction of an ordoliberal position is helpful since it creates an interesting perspective on the international economic and financial crisis of 2008–2009. It reveals that after the crisis private economic power has not been constrained, which constitutes an obstacle to free economy, while the state has not become capable of withstanding rival social groups which means it is continuously weak. Originality/value/implications/recommendations: The considerations presented overcome “market-state” dichotomy which was constituted as common wisdom thanks to mainstream economics. This is a unique attitude which is rather absent in Poland despite ordoliberal economics being reflected in economic policies as a theory of social market economy, with SME being referred to in Polish constitution.holic@op.plUniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-SocjologicznyBerghahn V., Young B., 2013, On German Ordoliberalism and the Continuing Importance of the Ideas of Ordoliberalism to Understand Germany’s [Contested] Role in Resolving the Eurozone Crisis, “New Political Economy”, 18(5), DOI: 10.1080/13563467.2013.736959, s. 768–778.Bonefeld W., 2010, Free Economy and the Strong State: Some Notes on the State, “Capital & Class”, No. 10, s. 15–24.Bonefeld W., 2012a, German Neoliberalism and the Idea of a Social Market Economy: Free Economy and the Strong State, “Journal of Social Sciences”, s. 139–171.Bonefeld W., 2012 b, Freedom and the Strong State: On German Ordoliberalism, “New Political Economy”, Vol. 17(5), s. 633–656.Bonefeld W., 2015, Crisis, Free Economy and Strong State: On Ordoliberalism, “European Review of International Studies”, Vol. 2, No. 3, s. 5–14.Bonefeld W., 2019, German Neoliberalism and the Idea of a Social Market Economy: Free Economy and the Strong State, “Journal of Social Sciences Naresuan University”, 8(1), 8, s. 139–171.Böhm F. et al., 1936/1989, The Ordo Manifesto of 1936, [in:] Peacock A., Willgerod H., [1989], Germany’s Social Market Economy, Palgrave, London.Böhm F., 1937, Ordnung der Wirtschaft, Kohlhammer, Berlin.Eucken W., 1932, Staatliche Strukturwandlungen und die Krise des Kapitalismus, “Weltwirtschaftliches Archiv”, Vol. 36, s. 521–524.Eucken W., 2005, Podstawy polityki gospodarczej [Grundsaetze der Wirtschaftspolitik, pierwsze wydanie 1953 r.], Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.Hien J., 2017, The Religious Foundations of the European Crisis, “Journal of Common Market Studies”, Vol. 57(4), s. 1–20, DOI: 10.1111/jcms.12635.Müller-Armack A., 1932, Entwicklungsgesetze des Kapitalismus, Junker & Dünnhaupt, Berlin.Müller-Armack A., 1933, Staatsidea und Wirtschaftsordnung im neuen, Reich, Junker & Dünnhaupt, Berlin.Müller-Armack A., 1978, The Social Market Economy as an Economic and Social Order, “Review of Social Economy”, Vol. 36, No. 3, s. 325–331.Müller-Armack A., 1981, Genealogie der Sozialen Marktwirtschaft, Paul Haupt, Stuttgart.Röpke W., 1949, Civitas Humana. Grundfragen der Gesellschafts- und Wirtschaftsreform, Eugen Rentsch Verlag, Erlenbach-Zürich.Röpke W., 1959, International Order and Economic Integration, Reidel, Dodrecht.Röpke W., 1969, Against the Tide, Ludwig von Mises Institut, Vienna.Röpke W., 1982, The Guiding Principles of the Liberal Programme, [in:] Standard Texts on the Social Market Economy, Wünsche H.F. (ed.), Fischer, Stuttgart.Röpke W., 1987, 2 Essays by Wilhelm Roepke, Lanham, London.Röpke W., 1998, A Human Economy, 3rd ed., ISI Books, Wilmington Delaware.Röpke W., 2002, The Moral Foundation of Civil Society, Transaction Publishers, New Brunswick.Röpke W., 2009, The Social Crisis of Our Time, Transaction Publishers, New Brunswick.Rüstow A., 1929/1959, Diktatur innerhalb der Grenzen der Demokratie, “Vierteljahreshefte für Zeitgeschichte”, Vol. 7, s. 87–111.Rüstow A., 1942, General Sociological Causes of the Economic Disintegration and Possibilities of Reconstruction, [in:] Röpke W., International Economic Disintegration, Hodge W., London, s. 267–283.Rüstow A., 2005, Freiheit und Herrschaft, Lit, Münster.Rüstow A., 2009, ‘Der Dritte Weg’, [in:] Rüstow A., Die Religion der Marktwirtschaft, Walter Eucken Archiv LIT Verlag, Berlin.Tesche A., 2009, Unternehmer und Politik, [in:] Die solidarische Gesellschaft in Freiheit. Kamingespraeche der Ludwig-Erhard-Stiftung, Otmar F. Hg. (ed.), Frankfurter Allgemeine Buch, Frankfurt am Main.Tönnies S., 2009, Nachwort: Die liberale Kritik des Liberalismus, [in:] Rüstow A., Die Religion der Marktwirtschaft, Walter Eucken Archiv LIT Verlag, Berlin.Zakaria F., 1997, The Rise of Illiberal Democracy, “Foreign Affairs”, Vol. 76/6, s. 22–43.3(109)31