İlaçlarla etkileşim potansiyeline sahip hayvan sağlığında da kullanılan tıbbi bitkiler

Bitkiler, binlerce yıldır hayvanlarda verimin artırılması, hastalıklardan korunma ve tedavi amacıyla kullanılmaktadır. Korunma ve tedavide konvansiyonel ilaçlarla eş zamanlı olarak kullanılan bitkiler, sahip oldukları ikincil bileşikler (alkaloidler, glikozitler, reçineler gibi) nedeniyle ilaçlarla aralarında farmakokinetik (Emilim: taşıyıcılar, kompleks oluşumu, gastrointestinal motilite ve pH; Dağılım: plazma proteinlerine bağlanma; Biyotransformasyon: Faz I ve II tepkimeleri; Atılım: idrar pH'sı ve taşıyıcıların modülasyonu) ve farmakodinamik (antagonizma, sinerjizma ve ilave etki) düzeyde etkileşme potansiyeline sahiplerdir. Bazı etkileşimler ilaç etkinliğinin artması veya potansiyel yan etkilerinin azalması şeklinde ortaya çıksa da bitki-ilaç etkileşimleri çoğunlukla istenmeyen etkiler şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu istenmeyen etkiler farmakokinetik parametrelerde (Ydoruk, Cdoruk, EAA gibi), ilaç etkinliğinde ve toksisite düzeyinde değişiklikler şeklinde meydana gelebilmektedir. Bu derlemede ilaçlarla beraber kullanıldıklarında istenmeyen etkileşim potansiyellerine sahip hayvan sağlığında da kullanılan tıbbi bitkiler ve etkileşim sonucu meydana gelebilecek değişiklikler hakkında bilgi vermek amaçlanmıştır.Plants have been used for thousands of years to increase production, preventing and treatment of diseases in animals. Plants; used simultaneously with conventional drugs in prevention and treatment have the potential to interact with drugs at a pharmacokinetic (Absorption: transporters, complex formation, gastrointestinal motility and pH; Distribution: binding to plasma proteins; Metabolism: Phases I and II reactions; Excretion: urine pH and modulation of transporters) and pharmacodynamic (antagonism, synergism and additive effects) level due to secondary compounds (alkaloids, glycosides, resins, etc.) they have. Although some interactions occur in the form of increased drug efficacy or reduced potential side effects, plant-drug interactions often occur as unwanted effects. These unwanted effects can occur as changes in pharmacokinetic parameters (Cmax, Tmax, and AUC etc.), drug efficacy and toxicity. In this review, it is aimed to give information about medicinal plants, also used in animal health, which have unwanted interaction potential when used with medicines and changes that may occur as a result of the interaction