Międzynarodowe Karty Turystyki Kulturowej ICOMOS 1976-2021: Ewolucja, wkład i trendy w ochronie dziedzictwa kulturowego

Since its establishment in the 1965, the standard setting texts produced by ICOMOS have become the most reputed, influential and distributed documents concerning cultural heritage protection worldwide. An examination of all ICOMOS charters and recommendations makes clear the  indispensable role of this organisation to disseminating best conservation, restoration and management practices during the last sixty years. These recommendations also show the persistence of ICOMOS in tackling the numerous pressures that challenge heritage preservation around the world. Tourism is undoubtedly one of the most important and global of these pressures due to its considerable influence at all levels of cultural heritage management and decision-making. This paper analyses the early pioneering role of ICOMOS to promote responsible tourism. It does so through an evaluation of its international cultural tourism charters from 1976, when the first was adopted, up to 2021, when the ICOMOS has adopted the ICOMOS Draft International Charter for Cultural Heritage Tourism (2021): Reinforcing cultural heritage protection and community resilience through responsible and sustainable tourism management for its adoption at the ICOMOS General Assembly in Bangkok. The long process for drafting and approving this Charter and as well as its new conceptual approaches show the emerging trends that affect cultural heritage globally and faciliate broader reflection on the future of standard setting texts on this area.Od momentu powstania w 1965 roku teksty ustanawiające standardy opracowane przez ICOMOS stały się najbardziej renomowanymi, wpływowymi i rozpowszechnionymi dokumentami dotyczącymi ochrony dziedzictwa kulturowego na świecie. Analiza wszystkich kart i zaleceń ICOMOS uwidacznia niezastąpioną rolę tej organizacji w rozpowszechnianiu najlepszych praktyk konserwatorskich, restauratorskich i zarządczych w ciągu ostatnich sześćdziesięciu lat. Zalecenia te pokazują również wytrwałość ICOMOS w stawianiu czoła licznym nacisków, które stanowią wyzwanie dla ochrony dziedzictwa na całym świecie. Turystyka jest niewątpliwie jedną z najważniejszych i najbardziej globalnych z tych nacisków ze względu na jej znaczący wpływ na wszystkie obszary zarządzania dziedzictwem kulturowym i podejmowania decyzji. Niniejszy artykuł analizuje wczesną pionierską rolę ICOMOS w promowaniu odpowiedzialnej turystyki. Czyni to poprzez ocenę jego międzynarodowych kart turystyki kulturowej od 1976 r., kiedy przyjęto pierwszą, do 2021 r., kiedy ICOMOS przyjął projekt Międzynarodowej Karty Turystyki Dziedzictwa Kulturowego (2021): Wzmocnienie ochrony dziedzictwa kulturowego i odporności społeczności poprzez odpowiedzialne i zrównoważone zarządzanie turystyką w celu jej przyjęcia podczas Zgromadzenia Ogólnego ICOMOS w Bangkoku. Długi proces opracowywania i zatwierdzania tej Karty, jak również jej nowe koncepcyjne podejścia pokazują pojawiające się trendy, które wpływają na dziedzictwo kulturowe w skali globalnej i ułatwiają głębszą refleksję nad przyszłością tekstów ustanawiających standardy w tej dziedzinie