Aerial photographs from the period of World War One in the research in the field of modern conflicts archaeology

Wydział ArcheologiiHistoryczne zwiadowcze zdjęcia lotnicze z lat 1914-1918 są wykorzystywane głównie przez archeologów badających historyczne pola bitwy frontu zachodniego Wielkiej Wojny. W Polsce, z powodu niewielkiego zasobu zdjęć lotniczych z terenu frontu wschodniego, dotychczas były one rzadko wykorzystywane przez archeologów. Niniejsza praca opiera się na analizie dokumentów historycznych oraz rzadkich zwiadowczych zdjęć lotniczych z frontu wschodniego wykonanych przez niemieckich lotników w 1915 roku w czasie walk nad Rawką i Bzurą oraz w rejonie Przasnysza. W pracy zastosowano dwie perspektywy oglądu zdjęć zwiadowczych. Po pierwsze, analizując sprzęt, technologię powstawania i obróbki zdjęć, ale też działania niemieckich lotników oraz fotogrametrystów w latach 1914-1915, przybliżono proces wykonania i interpretacji tych fotografii oraz wskazano jak te działania przekładały się na dokumenty kartograficzne. Po drugie, w oparciu o wiedzę z czasów Wielkiej Wojny oraz wykorzystując współczesne technologie przeanalizowano i podjęto próbę interpretacji historycznych zdjęć lotniczych z perspektywy współczesnego badacza. Podjęto też próbę uporządkowania wiedzy i terminologii dotyczącej fortyfikacji polowych. W efekcie tych analiz powstał zalążek klucza interpretacyjnego, który może być pomocny w analizach lotniczych zdjęć zwiadowczych oraz materialnych pozostałości frontu wschodniego Wielkiej Wojny.Historical aerial photos from 1914-1918 are mainly used by archaeologists studying the Western Front battlefields of the Great War. In Poland, due to the limited number of photos from the Eastern Front, they have so far been rarely used by archaeologists. This work is based on the analysis of historical documents and rare reconnaissance aerial photos taken by German army in the spring and summer of 1915, during the Battle of Rawka and Bzura Rivers and in the Przasnysz region. The study uses two perspectives of looking at those photos. Firstly, by analysing the equipment, techniques of taking and processing reconnaissance photos, as well as the activities of German aviators and photogrammetrists in 1914-1915, the process of interpreting these photos was also presented. It was also indicated how these activities were translated in to cartographic documents. Secondly, based on the knowledge from the Great War, using modern technologies, an attempt was made to analyse and interpret historical aerial photos from the perspective of a contemporary researcher. An effort was also made to organize state of knowledge and terminology concerning field fortifications. As a result of these analyses, the seed of an interpretation key was created. It can be helpful in interpretations of aerial photos and material remains from the time of the Great War