Kuzeybatı Anadolu kıyı sedimentlerinde ağır metal kirliliğinin ve 137CS dağılımının belirlenmesi

Endüstri, ulaşım ve diğer teknolojik gelişmelerin yaygınlaşmasıyla küresel bir problem halini alan ağır metal kirliliği ile nükleer silah testleri ve nükleer kazalar sonucu kaçınılmaz bir şekilde yaşamımıza giren radyoaktif kirlilik günümüzde insanoğlunun karşılaştığı çevre sorunları arasında baş rolü oynamaktadır. Kirliliğin izlenmesi açısından, kıyı sedimentleri hem karasal ortamı yansıtmaları hem de su ortamını yansıtmaları bakımından oldukça önemlidir. Bu bağlamda Bozcaada’yı da kapsayacak şekilde Kuzeybatı Anadolu kıyılarında yürütülen kapsamlı ve sistematik çalışmada bölgenin radyoekolojik açıdan değerlendirebilmesi hedeflenmiştir. Yaklaşık 451 km uzunluğundaki sahil şeridinden alınan 100 kıyı sedimenti örneğinde ICP-MS yöntemi ile ağır metal ve gama spektroskopik yöntem ile 137Cs konsantrasyonları belirlenmiştir. Ekolojik anlamda risk taşıyan As, Cd, Cr, Cu, Ni, Pb ve Zn için, bu ağır metallerin birikiminden kaynaklanan ekolojik riskler USEPA tarafından önerilen Sediment Kalite Yönergesi kriterileri, kirlilik faktörü, zenginleşme faktörü ve jeo-akümülasyon indekslerine göre sınıflandırılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen antropojenik 137Cs konsantrasyonu ile ağır metal konsantrasyonları coğrafi bilgi sistemleri yardımıyla haritalanarak görselleştirilmiştir. Kuzeybatı Anadolu kıyı sedimenti örmeklerinde ortalama metal kirliliğine göre sıralamanın As >Pb >Zn >Cr >Cd >Ni >Cu şeklinde olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar sürdürülebilir çevre planlaması ve kıyı yönetimi açısından önem taşımaktadır.Heavy metal pollution, which has become a global problem with the development of industry, transportation and other technological processes, and radioactive pollution, which unavoidably came into our lives as a result of nuclear weapons tests and nuclear accidents, play a major role among the environmental problems faced by humanity today. In terms of monitoring pollution, coastal sediments are important due to reflecting both terrestrial environment and aquatic environment. Therefore, in the comprehensive and systematic study carried out on the coasts of Northwestern Anatolia, including Bozcaada, it was aimed to evaluate the region in terms of radioecological risk assessment. For 100 coastal sediment samples taken from 451 km long coastline, the heavy metal concentrations were determined by ICP-MS method and 137Cs concentrations were carried out by gamma spectroscopic method. For the selected heavy metals As, Cd, Cr, Cu, Ni, Pb and Zn, the ecological risk parameters arising from the accumulation of these heavy metals were determined by classification according to the Sediment Quality Directive criteria proposed by USEPA, contamination factor, enrichment factor and geo-accumulation indices. The obtained data on anthropogenic 137Cs concentration and heavy metal concentrations were mapped and visualized with the help of geographical information systems. The ordering according to the average metal pollution in Northwestern Anatolia coastal sediment samples was: As> Pb> Zn> Cr> Cd> Ni> Cu. The obtained results are of important for sustainable environmental planning and coastal management