Merchant-financiers (bezi̇rgân sarrafs), palace And state in the ottoman empire: the customer Profile of the köçeoğlu company

Bu çalışma 19. Yüzyılda geleneksel sarraflığın sermaye yapısı ve aktörleri itibariyle modern finansal sisteme entegre olup olamadıklarını tartışmayı amaçlayan uzun vadeli bir araştırmanın ilk bulgularına dayanmaktadır. Makalede Köçeoğlu ailesine ait bir şirketin müşteri portföyü üzerinden bezirgân-sarraf bir ailenin saray ve devletle ilişkisi ele alınmaktadır. Bezirgân-sarraflar hanedanın, saray halkının ve üst düzey devlet görevlilerinin kişisel tedarikçileridir. 1855’te fesih sürecine giren Köçeoğulları’nın mücevher ve kıymetli kumaş şirketinin likidasyonunda büyük ortak ve şirket müdürü Artin Köçeoğlu diğer iki ortağa bazı gayrimenkuller, kumaş ve mücevher gibi mallar ve şirketin şahıslardan alacaklarını devretmiştir. Elimizde 110 kişilik bir borçlu listesi bulunmaktadır. Gerek şirkete borçlu olanların listesi gerekse ailenin şirketten daha eskiye dayanan ve şal ticaretiyle öne çıkan bezirgânlık faaliyetleri, aile şirketinin ve bireysel olarak şirket ortaklarının II.Mahmud döneminden II.Abdülhamid dönemine kadar hanedana, mabeyn başta olmak üzere saray görevlilerine, sadrazamlara ve üst düzey devlet görevlilerine kıymetli kumaş, mücevher ve çeşitli eşya temin ettiğini ortaya koymuştur. Tanzimat dönemi gibi kurumsal değişimlerin ve iktidar mücadelelerinin ön planda olduğu bir süreçte süreklilik arzeden bu ilişkiler ağı ve ailenin kazandığı itibar Agop Köçeoğlu’na Galata bankerliğinin yolunu açmış olmalıdır. Makale ailenin saray ve devletle ilişkilerinin eşya tedariki boyutunu ortaya koyarken, aynı şirketin sarraflık faaliyetleri de yürütmüş olma ihtimaline dikkat çekmektedir.This study is based on the preliminary findings of a long-term study that aims to determine whether the traditional sarrafs in terms of capital structure and actors in the 19th century could be integrated into the modern financial system. The relationship of a bezirgân-sarraf family with the palace and the state is discussed in this article through the customer portfolio of a company owned by the Köçeoğlu family. The bezirgân-sarrafs are the dynasty’s personal suppliers as courtiers and high-ranking state officials. Köçeoğulları's jewelry and precious fabric company entered abolishment process in 1855. During the company’s liquidation process, Artin Köçeoğlu, the major partner and manager, transferred some real estate, goods such as fabric and jewelry and the company's receivables from individuals to Agop and Boğos Köçeoğlu. According to the list of 110 debtors and the family's commercial activities (şal-fabric trade) dating back to before the company, the family company and its partners provided valuable fabrics, jewelry and various goods to the dynasty, palace officials, grand viziers and high-level state officials, from Mahmud II’s reign to Abdulhamid II’s reign. This network of relations is stable during the Tanzimat period where institutional changes and power struggles are prominent. The family’s reputation must have paved the way for Agop Köçeoğlu to become a Galata banker. While the article reveals the scope of the family's relationships with the palace and the state in terms of luxury goods supply, it also highlights the possibility that the same company may have engaged in money-lending activities