Irak’ta kadına yönelik aile içi şiddet : Erbil örneği

Bu çalışmada, Kuzey Irak’ın Erbil bölgesinde aile içi şiddet görmüş kadınlara yönelik uygulanan şiddetin türleri, nedenleri, olumsuz etkileri ve sosyokültürel bağlamda kadına yönelik şiddet konuları incelenmiştir. Şiddet meselesi insanlık tarihi kadar tarihsel boyutları bulunan bir olgudur. Çünkü eski dünya, erkeğin kadın üzerindeki hâkimiyeti ve kontrolüne mahkumdu. Şiddet meselesinin siyasi, sosyal ve ekonomik boyutları vardır, belli bir mekân, zaman, gelişmiş veya geri kalmış toplumlara mahsus bir mesele değildir. Aksine şiddet meselesi, insanın varlığı, erkek ile kadın arasındaki ilişkinin yapısıyla bağlantılı bir konudur. Her ne şekilde olursa olsun şiddete başvurmak, negatif bir tercihtir. Bu da hukuki ve sosyal koruması bulunmadığı için farklı şiddet şekillerine maruz kalan kadınlar üzerinde yıkıcı etkiler bırakmaktadır.Irak toplumunda kültür kaynakları olan örf, âdet, gelenek ve görenekler (toplumsal terbiye) hâlâ kadına yönelik aile içi şiddeti gizleyen bir sır perdesi olarak kalmaya devam etmektedir. Araştırmada, Irak’ın kuzeyindeki özellikle de Erbil şehrini örnek alarak orada aile içi şiddet görmüş kadınların ne tür şiddete maruz kaldıkları ve şiddet görme sebepleri, bunun onların üzerinde hangi olumsuz etkiler bıraktığı, hangi aile bireyleri tarafından şiddet uygulandığı, kadının o duruma nasıl bir tavır gösterdiği konularında bilgi elde etmek hedeflenmiştir. Araştırmanın amacına ulaşmak için amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlik kullanılarak 21 kişilik çalışma grubu oluşturulmuştur. Katılımcılardan 17’siyle Whatsapp, 4’üyle de Viber programları aracılığıyla 18 Ocak-22 Mart 2022 tarihleri arasında görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin çözümlenmesinde MaxQda 2020 programından yararlanılmıştır. Elde edilen veriler incelenerek kodlar oluşturulmuş ve çalışmanın dört teması alt temalarıyla ilişkilendirilmiştir. Çalışmada araştırmanın amacıyla uyumlu olacak biçimde dört hipotez geliştirilip test edilmiştir. Hipotezlerden üçü doğrulanmış, biri doğrulanmamıştır. Sonuçlar, Erbil bölgesindeki erkeklerin eğitim seviyesi arttıkça şiddete meyillilik durumu azalmadığını; ekonomik özgürlüğü bulunan kadınların şiddete daha az maruz kaldığını; kadına yönelik şiddetin kültürel arka planı bulunduğunu ve Kuzey Iraklı kadınların en çok fiziksel şiddete maruz kaldığını göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Şiddet, Aile içi şiddet, Kadına yönelik şiddet, Erbil, Irak, Kuzey Irak.In this study, the types of violence against women who have experienced domestic violence in the Erbil region of Northern Iraq, the causes of violence, the negative effects of violence and violence against women in the sociocultural context were examined. The issue of violence is a phenomenon that has historical dimensions as much as human history. Because the old world was doomed to the domination and control of men over women. The issue of violence has political, social and economic dimensions, it is not an issue specific to a certain place, time, developed or underdeveloped society. On the contrary, the issue of violence is related to the existence of human beings and the structure of the relationship between men and women. In any case, resorting to violence is a negative choice. Since this does not have legal and social protection, it has devastating effects on women who are exposed to different forms of violence.Cultural resources, customs, traditions and customs (social upbringing) in Iraqi society still remain as a veil of secrecy that hides domestic violence against women. In the research, taking the city of Erbil as an example, in the north of Iraq, why women who live there and have experienced domestic violence are subjected to violence; what kind of violence they have been subjected to; is aimed to obtain information about what negative effects this violence has left on them: which members of the family are subjected to violence, and how women react to violence. In order to achieve the aim of the research, a study group of 21 people was formed by using the maximum variety of purposeful sampling methods. 17 of the participants were interviewed through Whatsapp and 4 of them via Viber between 18 January - 22 March 2022. MaxQda 2020 program was used to analyze the data obtained from the interviews. By examining the obtained data, codes were created and associated with the four themes and sub-themes of the study. In the study, four hypotheses were developed and tested in accordance with the purpose of the research. Three of the hypotheses were confirmed and one was not. The results show that as the education level of the men in the Erbil region increases, the tendency to violence does not decrease; women with economic freedom are less exposed to violence; It shows that violence against women has a cultural background and that women in Northern Iraq are mostly exposed to physical violence.Keywords: Violence, Domestic violence, Violence against women, Erbil, Iraq, Northern Iraq